Birleşik Arap Emirlikleri’nin devlet yatırım fonu ADQ (Abu Dabi Kalkınma Holdingi) Türkiye’deki yerel işletmelere milyarlarca dolar pompalama sözü verdiğinde Türk Lirası serbest düşüşteydi ve Türkiye'de derinleşen bir krize dair uyarılar artıyordu.

Şimdi fon, ekonomik çalkantılara rağmen finans kurumlarından lojistik ve gıdaya kadar Türkiye’de yatırım peşinde. ADQ CEO'su Muhammed Hassan al-Suwaidi, Financial Times'a, liranın zayıflığının fırsatlar sunabileceğini söyledi ve "uzun vadeli bir bakış"la satın almak için "harika bir zaman" olduğunu söyledi.

‘Türkiye Varlık Fonu’nun portföyündeki birkaç şirket için TVF ile görüşüyoruz’

Fonun, Türkiye Varlık Fonu’nun portföyündeki şirketler de dahil, "birkaç fırsat üzerinde Türkiye Varlık Fonu ile görüşmelerde" olduğunu da sözlerine ekledi.

Suwaidi, "Sizi içine sokabilecekleri ya da bir platform geliştirebileceğiniz bazı mahsur kalmış varlıkları var, bu yüzden TVF ile birkaç şeye bakıyoruz" dedi.

ADQ'nun 10 milyar dolarlık taahhüdü, 2018'de kurulduğundan bu yana hızla Abu Dabi'nin en aktif stratejik yatırımcılarından biri haline gelen fonun yükselişinin altını çiziyor.

Abu Dabi'nin veliaht prensi ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin fiili lideri Şeyh Muhammed bin Zayed al-Nahyan'ın kasım ayında Türkiye'ye yaptığı nadir bir ziyaret sırasında 10 milyar dolarlık yatırım taahhüdünde bulundu. Şeyhin ziyareti, petrol zengini Körfez devletinin, on yıllık iddialı dış politikadan ‘ekonomik diplomasi’ye geçmesi nedeniyle BAE ile Türkiye arasındaki gergin ilişkileri onarma girişimlerinin bir parçası olarak görüldü.

Türkiye şu anda para biriminde büyük düşüşlerle boğuşuyor - lira geçen yıl değerinin yaklaşık yüzde 45'ini kaybetti - ve ülke yükselen enflasyonla boğuşuyor.

Suwaidi, Türkiye’nin yine de cazip bir yatırım olasılığına sahip olduğunu söyledi.

“Türkiye'nin en sevdiğim yanı, Almanya'ya lokasyon olarak 12 saat içinde ulaşacak teslimat yapması ve 84 milyon insanın olması" diyerek, “sektörler için büyük bir güç merkezi; harika lojistik yeteneklere sahip, bu yüzden kesinlikle lojistikle ilgileniyoruz; büyük gıda işletmeleri var, kesinlikle bununla ilgileniyoruz” ifadelerini kullandı.

Fonun Türk finansal hizmetleriyle de “çok ilgilendiğini” de sözlerine ekledi.

ADQ geçen yıl Getir'e ve Trendyol'a da yatırım yaptı

Geçen yıl ADQ, bir market dağıtım şirketi olan Türk start-up'ı Getir'e ve ülkenin en büyük e-ticaret firması olan Trendyol'a yatırım yaptı.

Şeyh Muhammed'in ziyareti sırasında ADQ, devlet kontrolündeki bankalar, madencilik, ulaştırma ve enerji şirketleri de dahil, 28 şirket bulunan TVF ile bir mutabakat zaptı imzaladı.

Suwaidi, Singapur'un devlet fonu Tamasek'e benzettiği fonun ana odağının, atık yönetiminden tarım ve ilaca kadar çeşitli sektörlerde bölgesel şampiyonlar geliştirmek olduğunu söyledi. Bununla birlikte, fonun "ticari olarak yönlendirilen bir geliştirme misyonu" olduğunu iddia etti.

ADQ, kurulduğundan bu yana geçen üç yıl içinde, Fransız emtia grubu Louis Dreyfus'un yüzde 45 hissesini almayı, İsviçreli ilaç grubu Acino'yu satın almayı, ayrıca yerel ve bölgesel işletmeleri satın almayı ve risk fonları kurmayı içeren bir harcama çılgınlığı içindeydi. Bunlardan biri de İsrail laboratuvarında yetiştirilen et işine yatırım yapmasıydı.

Bir veri izleme platformu olan Global SWF, fonun son iki yılda yaklaşık 16 milyar dolar yatırım yaptığını tahmin ediyor.

Körfez merkezli kıdemli bir bankacı, “Çok aktifler, muhtemelen anlaşma sayısına göre en aktifler” ve "Aceleleri var" dedi.

ADQ, kamu hizmetleri, ulusal taşıyıcı, limanlar ve nükleer şirketi de dahil olmak üzere Abu Dabi devlet kurumları için bir holding şirketi olarak hayata başladı. Şu anda 110 milyar ila 120 milyar dolarlık varlıkları yönettiği tahmin ediliyor ve başkanlığını, Şeyh Muhammed'in kardeşi olan ve genişleyen bir iş imparatorluğunu yöneten BAE'nin ulusal güvenlik danışmanı Şeyh Tahnoon bin Zayed al-Nahyan yapıyor.

Suwaidi'ye göre fonun dört öncelikli sektörü var: sağlık ve yaşam bilimleri; gıda ve tarım; lojistik; ve yardımcı programlar. Emirlik, teknoloji ve yaşam bilimleri gibi alanlarda endüstriler geliştirmeyi ve ithalata bağımlı çöl ulusu için gıda güvenliğini artırmayı amaçladığından, Abu Dabi'nin ulusal stratejik çıkarlarına uyan bir profildir.

Bu ay, devlete bağlı birkaç kuruluşu, aynı zamanda Şeyh Tahnoon'un başkanlığını yaptığı, borsada işlem gören Pure Health ile birleştirerek BAE'nin en büyük sağlık hizmeti sağlayıcısını oluşturduğunu duyurdu. ADQ, fonun devlet egemenliğindeki ekonomide artan öneminin bir işareti olan Pure Health'in en büyük hissedarı olacak.

Suwaidi, ADQ ile diğer Abu Dabi fonları, özellikle 230 milyar dolarlık yatırım aracı Mubadala arasındaki temel farkın, odak noktasının öncelikle Orta Doğu, Avrupa ve Afrika'da olması olduğunu söyledi. “Her zaman beş saatlik bir uçuş bölgesinde olmamız gerektiğine inanıyorum... Şampiyonlarımızı geliştirmeye çalışıyoruz, bu pazarlar bize daha yakın. Atık yönetimi şirketinizi ABD'ye götürüp geri dönmeye çalışmaktansa, mevcut konumu geliştirmek için zaman harcamak çok daha etkili" dedi.

2016 yılında Abu Dabi, 1MDB Malezya yolsuzluk skandalına bulaştıktan sonra, sayısız aracını konsolide etme çabalarının bir parçası olarak Uluslararası Petrol Yatırım Şirketi'ni BAE varlık fonu Mubadala ile birleştirdi.

Bankacı, "Şu anda biraz sarsıntı var, ancak bir noktada sakinleşeceğini tahmin ediyorum" dedi. Ve ekledi: "Yönetim eskisinden daha iyi, umarım korsanlık ve yönetişim arasında doğru dengeyi kurarlar."

Emirlik yetkilileri, fonlar arasında insanların düşündüğünden daha fazla koordinasyon olduğunu söyledi. 2020'de Abu Dabi, kıdemli kraliyet üyelerini ve yatırım araçları başkanlarını içeren bir Ekonomik İşler Yüksek Konseyi kurdu. Rolü, devlet fonlarının stratejilerini koordine etmeyi içerir.

Suwaidi, hem ADQ hem de Mubadala'nın, aynı anlaşmayla ilgilendiklerinde bunu kendi aralarında koordine edeceklerini söyledi. Nitekim ikisi de Getir'in haziran ayındaki finansman turuna yatırım yaptı.

“Bazı durumlarda biz çekiliriz veya Mubadala çekilir… BAE liderliğinden duyacağınız rekabet sağlıklıdır. Özlemlerimiz büyük ve önümüzdeki beş yıl için hedeflerimizinse çok büyük olduğunu düşünüyorum” dedi.

Kaynak: Financial Times