ABD Başkanı Trump, cuma öğleden sonra yaptığı açıklamada, geçen yıl uyuşturucuyla ilgili kapsamlı bir davanın merkezinde yer alan ve Amerikalı jüri tarafından ABD'ye kokain ithal etme komplosu kurmaktan suçlu bulunan eski Honduras Devlet Başkanı Juan Orlando Hernández'e "tam ve eksiksiz af" çıkaracağını duyurdu.

Haber sadece Honduraslılar için değil, aynı zamanda Hernández'e karşı önemli bir dava açıp mahkûmiyet kazanan Amerika Birleşik Devletleri yetkilileri için de şok etkisi yarattı. 

Davada Hernández', Meksika'daki "El Chapo" olarak bilinen Sinaloa kartelinin kötü şöhretli eski lideri Joaquín Guzmán'dan seçim kampanyası sırasında rüşvet almakla ve Orta Amerika ülkesini bir uyuşturucu devleti gibi yönetmekle suçlanmıştı.

Davanın hakimi P. Kevin Castel, Hernández'i uyuşturucu karşıtı bir haçlı gibi görünüp uyuşturucu kaçakçılarıyla ortaklık kuran "iktidar hırslı ikiyüzlü bir politikacı" olarak nitelendirmişti. Savcılar ise hakimden, Hernández'in güç kötüye kullanımı, şiddet yanlısı kaçakçılarla bağlantıları ve kokainin yol açtığı "yıkım" gerekçesiyle parmaklıklar ardında müebbet cezası almasını istemişti.

Dava, Trump'ın ilk dönemini kapsayacak şekilde devam etti ve eski ABD başkanı Biden’ın başkanlık döneminde sona erdi. Sonunda, Hernández, Manhattan'daki Federal Bölge Mahkemesi'nde 45 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Hernández’i affetmek “çılgınlık”

Hernández hakkındaki soruşturmada görev alan ve konu hakkında kamuoyuna açıklama yapma yetkisi olmadığı için ismini vermeden konuşan Uyuşturucuyla Mücadele Dairesi'nden bir ajan, affı "çılgınlık" olarak nitelendirdi.

Aynı kurumun eski uluslararası operasyonlar şefi Mike Vigil de af haberine inanmayarak tepki gösterdi. Vigil, bu kararın Amerika Birleşik Devletleri'nin itibarını ve uyuşturucu kaçakçılığıyla ilgili uluslararası soruşturmalarını tehlikeye attığını söyledi.

Vigil cuma günü yaptığı açıklamada, "Bu eylem tam anlamıyla felaket olur ve ABD'nin uluslararası toplumdaki güvenilirliğini zedeler" dedi.

Trump'ın böylesine tanınmış bir uyuşturucu kaçakçısını affetme sözü, yönetiminin kanıt olmaksızın uyuşturucu kaçakçılığına karıştığını iddia ettiği Karayipler ve Pasifik'teki küçük teknelere Amerikan ordusunun gücünü kullanması ile çelişiyor gibi görünüyor. Bu saldırılar eylül ayında başladığından beri 80'den fazla kişinin ölümüne yol açtı.

Trump ayrıca Venezuela'nın otoriter lideri Nicolás Maduro'ya yoğun baskı uygulayarak bölgeye asker ve savaş gemileri konuşlandırdı. Trump, Maduro'yu Cartel de los Soles adlı bir uyuşturucu örgütünün patronu olmakla suçladı; ancak Latin Amerika suç ve uyuşturucu sorunları uzmanları, örgütün gerçek bir örgüt olmadığını söylüyor. Trump ayrıca Venezuela'da gizli bir CIA operasyonuna da yetki verdi. Amerikalı yetkililer, özel olarak nihai hedefin Maduro'yu iktidardan uzaklaştırmak olduğunu söylüyor.

Trump sosyal medyada dün akşam yaptığı paylaşımda, "JUAN ORLANDO HERNANDEZ'İ YAKLAŞAN AF İÇİN TEBRİK EDERİZ," diye yazdı. "HONDURAS'I TEKRAR HARİKA HALE GETİRİN!"
Hernández'in avukatı Renato Stabile, müvekkilinin eşi cuma öğleden sonra gözyaşları içinde kendisini arayıp Trump'ın sosyal medya mesajını okuyana kadar aftan haberdar olmadığını söyledi.

Hernández'in temyiz başvurusunun 8 Aralık haftasında görülmesi gerekiyordu.

Trump, pazar günü yapılacak Honduras seçimleri hakkında da görüşlerini paylaştı. Hernández'in de üyesi olduğu muhafazakâr Ulusal Parti'den eski belediye başkanı Nasry "Tito" Asfura'yı destekledi. Asfura, çekişmeli geçen yarışın büyük bir bölümünü, Trump'ın yakın çevresi de dahil olmak üzere Washington'daki liderlere kur yaparak geçirmişti.

Trump bu hafta şunları yazdı: "Tito ve ben Narko-komünistlerle mücadele etmek ve Honduras halkına ihtiyaç duyulan yardımı ulaştırmak için birlikte çalışabiliriz." 

Honduras Ulusal Partisi'nin önemli isimlerinden Hernández, 2014'ten 2022'ye kadar cumhurbaşkanlığı yaptı. Seçimi kazandığında, Amerika Birleşik Devletleri tarafından kusurlu da olsa bir müttefik olarak görülüyordu. Ancak ilk döneminde, yaygın protestolara yol açan yolsuzluk skandallarıyla boğuştu.

Görev süresi, anayasal yeniden seçilme yasağına rağmen ikinci bir dönem elde ettiği 2017'deki tartışmalı seçimlerle belirlendi. Yaygın hile iddiaları, gösterilere ve seçim sonrası ordunun da dahil olduğu şiddet olaylarına yol açtı ve yaklaşık yirmi dört kişi hayatını kaybetti.

Hernández'in ikinci döneminde, eski bir milletvekili olan kardeşinin 2018'de Amerika Birleşik Devletleri'ni ziyaret ederken uyuşturucu kaçakçılığı suçlamasıyla tutuklanmasının ardından, uyuşturucu kaçakçılarıyla bağlantıları olduğu yönündeki söylentiler arttı. Bu davanın baş müfettişlerinden biri, o dönemde New York Güney Bölgesi savcısı ve daha sonra Trump'ın kişisel avukatlarından biri olan Emil Bove'ydi.

Davada El Chapo’dan 1 milyon dolar rüşvet aldığı iddia edilmişti

Görevden ayrıldıktan bir aydan kısa bir süre sonra, 2022'de Hernández tutuklandı ve daha sonra uyuşturucu kaçakçılığı ve silah suçlamalarıyla Amerika Birleşik Devletleri'ne iade edildi. Duruşma sırasında savcılar, Hernández'in uyuşturucu kaçakçılarından milyonlarca dolar rüşvet aldığını, bunların arasında Amerika Birleşik Devletleri'nde tutuklu bulunan eski Sinaloa karteli lideri Guzmán'ın 1 milyon dolarının da bulunduğunu iddia etti.

Hernández , uyuşturucu kaçakçılığı yaptığı, uyuşturucu kartellerine polis koruması teklif ettiği veya rüşvet aldığı iddialarını reddetti. Ancak sonunda, Mart 2024'te uyuşturucu suçlamalarından ve makineli tüfekler de dahil "yıkıcı cihazlar" bulundurmak ve bulundurmak için komplo kurmaktan suçlu bulundu.

Başsavcı Merrick B. Garland o dönemde, "Honduras Devlet Başkanı Juan Orlando Hernández, dünyanın en büyük ve en vahşi uyuşturucu kaçakçılığı komplolarından birini desteklemek için yetkisini kötüye kullandı ve Honduras halkı ile Amerika Birleşik Devletleri halkı bunun sonuçlarına katlandı." demişti.

Trump bu yıl göreve geldiğinden beri, Hernández'in ailesi, mahkûmiyetini Biden yönetimi tarafından siyasi bir zulüm olarak göstermeye çalıştı. Ancak uyuşturucu kaçakçılarıyla olan bağlantılarına dair soruşturma esas olarak Trump'ın ilk döneminde gerçekleşti.

Davası, muhafazakâr siyasetçi ve Trump'ın müttefiki Roger Stone gibi isimler tarafından da sahiplenildi. Stone, Hernández'in "tuzağa düşürüldüğünü" ve ABD hükümetiyle bağlantılı bir komplonun kurbanı olduğunu iddia etti.

Honduras şu anda, 2009'daki darbeyle devrilen eski bir başkan Manuel Zelaya tarafından kurulan sol görüşlü bir parti olan Libre tarafından yönetiliyor. Zelaya'nın eşi Xiomara Castro ise ülkenin şu anki, görevdeki cumhurbaşkanı. Zelaya-Castro ailesi de uyuşturucu kaçakçılığıyla bağlantılı oldukları iddialarıyla karşı karşıya kalmış ve bu yılki seçimlerde muhalefet tarafından Venezuela yanlısı olarak nitelendirilmişti. Trump, son paylaşımlarından birinde aileyi "Komünistler" olarak nitelendirmişti.

“Karayipler’de uyuşturucu teknelerini havaya uçuruyoruz ama ABD’de hüküm giymiş uyuşturucu kaçakçılarını affediyoruz”

Cuma günü Hernández'in affı haberi yayılırken, ABD Dışişleri Bakanlığı'nda uluslararası narkotik ve kolluk kuvvetleri işlerinden sorumlu dışişleri bakan yardımcısı olarak görev yapan Todd Robinson internette şunları söyledi: " “Karayipler’de ‘iddia edilen’ uyuşturucu teknelerini havaya uçuruyoruz ama ABD’de gerçekten hüküm giymiş uyuşturucu kaçakçılarını affediyoruz. Biri bana bunun nasıl bir mantığı olduğunu açıklasın.”

Honduras'ın ilerici eski devlet başkanı Zelaya, sosyal medyada şunları yazdı : "ABD Başkanı JOH'u temize çıkararak devletin yağmacısını koruyor ve şimdi insanlara uyuşturucu rejiminin doğrudan mirasçısı olan Asfura'ya oy vermelerini emrediyor."

Trump Hernández'in partisinin başkan adayını destekliyor 

Trump, pazar günü yapılacak Honduras seçimlerinde Ulusal Parti’nin başkan adayı Nasry Asfura’yı destekledi.

Cuma günü Asfura, sosyal medyada kendisi, Trump ve Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei'nin bir fotoğrafını paylaştı.

Yaklaşan seçimlerde Asfura'nın muhalifleri affı kınarken, Libre'nin adayı Rixi Moncada, affı Washington'daki Honduraslı "elitlerin" ipleri çekmesine bağladı. Bir diğer önemli aday Salvador Nasralla ise, rakiplerinin aksine "temiz ellere" sahip olduğunu duyurdu.

Honduras'ta pek çok kişi, Trump'ın affının bu hafta sonu yapılacak seçimleri nasıl etkileyeceğini merak ediyor.

Honduraslı analist Leonardo Pineda, "Bu durum, Juan Orlando'yu iktidardan düşüren 2021 seçimlerinde görülen aynı güçlü olumsuz duyguyu uyandıracak." dedi. Asfura'yı Hernández'e bağlayarak, Trump'ın Asfura'nın kazanma şansını azaltabileceğini de sözlerine ekledi.

Kaynak: New York Times