Hafta sonu boyunca yapılan gergin görüşmelerden sonra, İsviçre Devleti aracılığı ile UBS Group yaklaşık 3,25 milyar dolarlık bir hisse senedi anlaşmasıyla Credit Suisse'i satın almayı kabul etti. 

166 yıl boyunca Credit Suisse, İsviçre'nin uluslararası finansın bir parçası olarak konumlandırılmasına yardımcı oldu ve skandalların, yasal sorunların ve yönetim kargaşasının istikrarlı bir sürmesi yatırımcı güvenini baltaladı. 

Geçen hafta sonu ABD’de Silikon Vadisi Bankası'nın çöküşünün ardından, uzun süredir acı çeken Credit Suisse hızla endişe odağı haline geldi. En büyük hissedar Suudi Ulusal Bankası, geçen çarşamba günü Bloomberg TV’ye bankaya daha fazla yatırım yapmayacağını belirtti. 

İsviçre merkez bankasının bankaya 54 milyar dolarlık finansman güvencesi verse de bu müşterileri ve yatırımcıları yatıştırmadı.Ülkenin bankacılık sektörü risk altındayken, İsviçreli yetkililer UBS'yi isteksiz bir beyaz şövalye olmaya zorlamak için devreye girdi. 

Ülkenin Maliye Bakanı Karin Keller-Sutter, pazar günü Bern'de düzenlediği basın toplantısında, İsviçre hükümetinin "Credit Suisse’in kendi zorluklarının üstesinden gelemediği için pişmanlık duyduğunu ki bunun en iyi çözüm olduğu"nu ancak ‘piyasalardan ve müşterilerden gelen güven kaybı durdurulamadığı"nı kaydetti.

Dünyanın önemli 30 bankasından biri olarak kabul edilen Credit Suisse, merkez bankalarının enflasyonu dizginlemek için para politikasını sıkılaştırırken tetiklediği finansal kargaşanın en büyük zayiatıdır. Krizin daha fazla bankaya bulaşacağına ilişkim endişelerin devam edeceği kesin olsa da, UBS'ye satış düzensiz bir çöküşü önledi. 

Küresel finansal krizden önce Credit Suisse birçok akran bankanın aksine, kurtarma paketi olmadan hayatta kalabildi. Bankanın 1 trilyon dolardan fazla varlığı vardı, ancak yıllarca süren çürümeden sonra, UBS kabaca yarı fiyata, yaklaşık 580 milyar dolara bankayı aldı.

Satın almadan sonra görevde kalacağı açıklanan UBS Başkanı Colm Kelleher, "Açık olalım, Credit Suisse söz konusu olduğunda, bu acil bir kurtarmadır" dedi.

243 bankacılık grubuna ve yabancı bankaların 24 şubesine ev sahipliği yapan İsviçre’nin istikrarı ve zenginliği büyük ölçüde finans endüstrisine bağımlıdır. Credit Suisse’in zora girmesi ve satılması ülkeye bir darbe vurmuştur. UBS ve Credit Suisse'in birleşik varlıkları, İsviçre'nin gayri safi yurtiçi hasılasının kabaca iki katı büyüklüğündedir ve uzun zamandır gazeteler, ulusal bir simgenin yaklaşmakta olan ölümü hakkında hikayelerle doluydu.

Piyasanın kaygısı yoğunlaşırken bile, Credit Suisse yöneticileri durumu halihazırda kontrol edebiliyormuş gibi davrandı. Ruh hali kasvetli olmasına rağmen, yöneticiler çalışanların korkularını bastırmak için toplantılar düzenledi ve yatırım danışmanları, müşterilerden gelen likidite endişelerini yatıştırmaya çalıştı.

Credit Suisse, tarihi boyunca Alp demiryollarını ve Silikon Vadisi'nin gelişimini finanse etti. Arap kraliyetlerinin ve Rus oligarklarının servetine eğilimliydi ve Wall Street'in devlerine doğru eğildi. Ancak riski kontrol etmek ve sürekli para kazanmak için mücadele etti.

Son yıllarda, banka üst yönetimi performans üzerinde daha fazla baskı nedeniyle sürekli değişiyordu. Bankanın hisse senetleri, % 95'ten fazla düştü ve bankanı değeri, cuma günü kapanışta sadece 7,4 milyar İsviçre Frangı’na (8 milyar dolar) indi. 

Fransız yönetici Patrice Lescaudron zengin müşterisinin imzasını bir belgeden keserek, transfer yapılması emirlerinin altına yapıştırıyor ve fotokopisini çekiyordu. Üst yönetimin bilgisi dahilinde para geldiği sürece yıllarca dolandırıcılık yapmasına izin verildi!

Credit Suisse'in nihai çöküşünün ayak sesleri 2015 yılında duyulmaya başladı. Bankaya katılmadan önce hiçbir müşterisi ve bankacılık deneyimi olmayan özel bir bankacı tarafından gerçekleştirilen bir dolandırıcılık olayı ortaya çıktı. 2008'deki mali krizin ve piyasa kargaşasının ardından, Fransız Patrice Lescaudron gizlice zengin bir müşterinin hesabına dalmaya başladı ve parayı diğer müşteriler için kayıpları geri kazanmak için kullandı.

Aldatmacalar şok edici derecede basitti. Lescaudron'un kendi itirafına göre, imzayı bir belgeden kesti, ticari emirlerin altına yapıştırdı ve fotokopisini çekti. 2008, 2011 ve 2013 yıllarında denetçiler bankanın uyum politikalarını ihlal ettiğini önce sözlü, sonra yazılı olarak uyardı. Yine de Credit Suisse Patrice Lescaudron’u durduramadı. 2018 yılında dolandırıcılıktan suçlu bulundu ve 2020 yılında kendi hayatına son verdi.

İsviçre bankacılık düzenleyicisi Finma tarafından yaptırılan bağımsız bir soruşturmaya göre, para aktığı sürece Lescaudron'un kötü davranışlarını şımarttı, ancak bankanın sahtekarlığı bildiğini kabul etmekten kaçındı. 

Rakip bankaya geçen yöneticiyi izleten bir yönetim anlayışı

Ocak 2019'da, o zamanki CEO Tidjane Thiam ile servet yönetimini yöneten ve daha sonra Credit Suisse'i yönetmeye odaklanan İkbal Khan arasındaki uzun süredir devam eden kavga, Zürih Gölü'ndeki zengin bir banliyöde yenen bir akşam yemeğinde açığa çıktı.

Akşam yemeğinden birkaç hafta sonra, Khan terfisi reddedilince istifa etti. Daha sonra İkbal Khan rakip UBS'de bir işi kabul etti ve Khan’ın Credit Suisse'in üst kademelerinde kilit personeli yanına alabileceği endişesine neden oldu. İkbal Khan’ın faaliyetlerini izlemek için özel bir güvenlik firması kiralandığı ortaya çıktı.
Thiam, Şubat 2020'de görevden alındı.

Khan bölümü tarafından başlatılan bir soruşturmanın bir parçası olarak, Ekim 2021'de İsviçre bankacılık düzenleyicisi, 2016'dan 2019'a kadar beş ek gözetim vakasını ortaya çıkardı. Tepedeki zehirli atmosfer, zarar verici operasyonel yanlış adımlara katkıda bulundu.

"Bankacılık sektörü diğer sektörlere benzemiyor. Güven bir kez kaybolduğunda, güveni yeniden inşa edemezsiniz"

Mart 2021'de, Credit Suisse'in işlem masasına, en büyük müşterisinin ertesi gün borçlu olduğu 2 milyar dolardan fazlasını ödeyemeyeceği bildirildi. Haber, New York, Londra ve Zürih'teki yöneticilerin hasar kontrolüne odaklanmak yerine birbirlerine saldırmasıyla dahili olarak bir suçlama oyunu başlattı. Sonunda bankanın zararı 5,5 milyar dolara yükseldi ve bir yıldan fazla kârı yok etti. 

Geçen yılın ekim ayında, Başkan Axel Lehmann ve İcra Kurulu Başkanı Ulrich Koerner'in yeni liderlikleri ile banka 4 milyar dolarlık taze sermaye topladı. 
Koerner, yeniden yapılandırma planını sunduktan sonra "Yeni Credit Suisse, 2024'ten itibaren kesinlikle kârlı olacak" demişti. Ama dünya yerinde durmuyordu. Ucuz paranın sonu gelmişti, küresel ekonomi kargaşa içindeydi ve yatırımcı güveni azalmıştı. 

Cenevre merkezli Mirabaud'un yatırım uzmanı John Plassard, "Bankacılık sektörü diğer sektörlere benzemiyor. Güven bir kez kaybolduğunda, güveni yeniden inşa edemezsiniz" dedi.
Kaynak: Fortune