Resmi Gazete'de dün geç saatlerde yayınlanan Yasa Gücünde Kararname ile Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun (KIB-TEK) 31 Mart 2022 tarihi itibarıyla Aksa Enerji Üretim Anonim Şirketi’ne olan borçları 'devlet borcu' olarak devralındı.

Kararnamenin gerekçesinde şu ifadelere yer verildi:

"Bu Yasa Gücünde Kararname, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun 31 Mart 2022 tarihi itibarıyla Aksa Enerji Üretim Anonim Şirketi’ne olan borçlarının devlet borcu olarak devralınması amacıyla hazırlanmıştır. 

Ülkemizde yaşanan pandemi koşulları nedeniyle oluşan ekonomik darboğazdan halkın yaşamsal ihtiyacı olan elektrik enerjisinden mağdur edilmemesi amacıyla fiyatlar artırılmamış ve Kurum maliyetlerinin altında satış yapmak durumunda kalmıştır. 

Bu nedenle Kurumda oluşan ciddi borç yükünden dolayı, Kurumun mali yapısı bozulmuş ve Kurum borçlarını ödeyemez hale gelmiştir. Kurumun bir kısım borçlarının devlet tarafından üstlenilerek, kamu hizmeti kabiliyetinin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve bu yolla Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun enerji üretim, iletim ve dağıtımında arz güvenliği sağlanıp, kesintisiz ve güvenilir bir üretim yapabilmesi açısından kurumunun bir an önce Aksa Enerji Üretim Anonim Şirketi’ne olan borçlarının devralınarak, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu'nun kamu hizmeti verme kabiliyetinin sürdürülebilirliğinin sağlanması kaçınılmazdır.”

1 milyar 46 milyon 125 bin 851 TL 48 kuruşu ve bu borcun faizini kim ödeyecek?

Yasa Gücünde Kararname'nin 5'inci Maddesi'nde “Bu Kararname ile 31.03.2022 tarihi itibarıyla Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu'nun Aksa’ya olan 989,313,841.47-TL elektrik alım borcu ile, 56,812,010.01-TL olan gecikme zamları toplam olarak 1,046,125,851.48.-TL borcun ve bu tarihten itibaren bu borca tahakkuk ettirilecek faiz ve/veya gecikme zammı tutarları Devlet Borcu olarak devralınır” denildi.

2022 Mali Yılı Bütçe Yasası 20’nci maddesi ve diğer ilgili yasaların hükümlerine bakılmaksızın borç ödenecek!

Aynı Kararnamenin 6'ıncı Maddesi'nde ise “Bu Kararname, 2022 Mali Yılı Bütçe Yasası 20’nci maddesi, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasası 10’uncu maddesinin 6’ncı ve 7’nci fıkraları ve Kamu Finansmanı ve Borç Yönetimi Yasasının 7’nci maddesi, 8’inci maddesinin 2’nci fıkrası hükümlerine bakılmaksızın uygulanır” ifadeleri dikkat çekti.

2022 Mali Yılı Bütçe Yasası 20’nci Maddesi'nde, “Devlet, bütçede öngörülen ödenekler toplamı ile gelirler toplamı arasındaki fark kadar iç borçlanma senedi ihraç edebilir ve bu miktar kadar kefalet ve garanti verebilir” deniyor.

Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasası 10’uncu Maddesi'nin 6’ncı ve 7’nci fıkralarında devletin mali yıl içinde nasıl borçlanacağına dair kurallar belirtiliyor ve devlet iç borçlanma senetlerinin ancak bütçe ödenek kalemleri arasında aktarma yapılarak ihraç edilebileceği vurgulanıyor.

Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasası 10’uncu Maddesi'nin 6’ıncı fıkrasında, “Tüm genel devlet yönetimi kapsamındaki kamu idareleri ve kamu işletmelerinde; her türlü iç ve dış borçlanma, yurt dışından hibe alınması, borç ve hibe verilmesi ve bunlara ilişkin geri ödemeler, devlet garanti veya kefaletleri, devlet alacakları, nakit yönetimi ve bunlarla ilgili diğer hususlarda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Kamu Finansmanı ve Borç Yönetimi Yasası kuralları uygulanır” denilirken, 7’inci fıkrada ise “Genel Bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin borç limitleri yılı bütçe yasasında belirtilir” ifadeleri geçiyor.

Borç Yönetimi Yasası'nın 7’nci maddesi ve 8’inci maddesinin (2)’nci fıkrası hükümlerinde ise "Devlet kefaletinin toplam tutarı, ilgili yılın bütçe yasasında belirlenir" denilirken 8'inci maddenin 2’inci fıkrasında ‘Yıl içinde ortaya çıkan ve önceden öngörülmeyen gelişmeler için özel tertip Devlet iç borçlanma senetleri ise ancak bütçe ödenek kalemleri arasında aktarma yapılarak, ihraç edilebilir” uyarısı yapılıyor.

Kararnamede yukarında aktardığımız hükümlere bakılmaksızın Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun Aksa Enerji Üretim Anonim Şirketi’ne olan borçlarının devlet tarafından devralındığı belirtildiğine göre, KIB-TEK'in Aksa'ya olan borcunun ve faizinin 2022 Mali Bütçe Yasası'nın ve iç borçalanma kurallarının dışına çıkılarak ödeneceği, bütçede bu ödeme için ayrılan bir kalem olmadığı ve bu borcun her halükârda yurttaşlara ve işletmelere dayatılacak yeni vergilerle ödeneceği anlaşılıyor.