Dünya

Aşırı sıcakların henüz çok sık görmediğimiz sonuçları 

Aşırı sıcakların sonuçları, dünyada görülen farklı örnekler bir araya getirilerek aktarıldı.

The Washington Post gazetesinin 3 muhabiri Bonnie Berkowitz, Artur Galocha ve Júlia Ledur aşırı sıcakların kentlerin altyapısına etkilerini anlatmak üzere, ‘Meltsville’ (‘Eriyen Köy’) adında hayali bir kent yarattılar ve dünyada farklı bölgelerinde aşırı sıcaklar nedeniyle en çok görülen orman yangıları gibi sonuçların dışında, şimdilik daha az görülen etkileri bir araya getirdiler.

Makalede mevcut mekanik, elektrik ve mimari sistemlerin çoğunun, iklimin hızla dönüştüğü mevcut şartlara uygun olmadığı, önceki iklim şartlarının aynen devam ettiği duruma göre inşa edildiği hatırlatıldı. Mühendislikte ‘durağanlık’ adı verilen kavramın ‘varsayımlarınızın değişmediği varsayımı"na dayandığı ancak iklim değişikliği ile birlikte, bu varsayımların değiştiği vurgulandı.

Küçük uçaklar sıcakta zor kalkıyor, büyük uçaklar için de sınır var!

Küçük uçakların Phoenix ve Dubai gibi yerlerde iyi bilinen bir sorun olarak aşırı sıcakta güvenli bir şekilde kalkamadığı belirtildi; daha büyük uçakların genellikle daha yüksek ısıyı (ve daha soğuğu) idare edebildiği ancak sıcaklıklar 48.88 dereceye ve ötesine doğru yükseldikçe büyük uçakların da uçamayabileceğine dikkat çekildi. 

[Bugün Airbus uçaklar yaklaşık maksimum 52.8 santigrat derecede ve Boeing’ler ise maksimum 52.2 santigrat derece sıcaklıkta uçmaya yetkilidir.]

Arizona Üniversitesi'nden, planlama ve sürdürülebilir yapılı çevreler yardımcı doçenti Ladd Keith’e göre "Sıcak hava dalgaları sırasında uçak kalkışlarıyla ilgili zorluk, havaalanı inşaatından değil, fizikten kaynaklanıyor.” Sıcak hava soğuk havadan daha az yoğundur, bu nedenle daha az kaldırma kuvveti sağlar. Ayrıca, ısı makineler için de kötüdür: Aşırı sıcakta motorlar ve diğer bileşenler daha fazla çalışmak zorundadır. Bu nedenle üreticiler kalkış sıcaklıklarına sert bir sınır koymuştur.

Sıcak alanlardaki pist yüzeyleri ısıya dayanıklı malzemelerle kaplanır, ancak geleneksel olarak daha serin yerler genellikle soğuk havalarda dayanıklı olan daha viskoz kaplamalar kullanır. Ne yazık ki, bu üst tabaka, alan kavurucu ısı alırsa yumuşayabilir veya hatta sıvılaşabilir. 2019 yılında Hollanda'daki bir havaalanında taksi yollarına soğutma suyu püskürtülmesinde olduğu gibi...

Yollar

Aynı şey yollara da olur. Yol inşaatçıları malzemeleri ve teknikleri toprağa, topografyaya, beklenen kullanıma ve elbette iklime göre uyarlar. Hem soğuk hem de sıcak havaların olduğu bölgelerde, yıllık dalgalanmaları birinden diğerine idare edebilen esnek malzemeler kullanırlar. Ancak bu malzemeler hem soğuğun hem sıcağın aşırı olduğu şartlarda iyi sonuç vermeyebilir.

Uzun beton plakalardan yapılmış yollar (ve kaldırımlar) çok fazla genişleyebilir, tokalanabilir ve çatlayabilir. Bazen asfalt o kadar yumuşayabilir ki, ağır kamyonlar ve otobüsler asfalta batar ve derin izler oluşur.

Yıllarca soğuğa maruz kalan yüzeyler kırılgandır; ufalanabilir ve pul pul dökülebilirken, diğer son katlar eriyebilir veya yanabilir.

Seattle bölgesindeki sürücülerin 2021'in kavurucu Pasifik Kuzeybatı sıcak hava dalgası sırasında öğrendikleri gibi, çukur onarımı bile sıcakta baş ağrısı haline gelebilir. Gece boyunca hava, dolgu malzemesini iyileştirmek için bile çok sıcak hale gelebilir.

Bu nedenle yollar ve pistler yeniden asfaltladıklarında, daha az ısı emecek daha hafif, daha yansıtıcı yüzeylerin yapılması ve genişlemeye daha fazla alan sağlamak için beton plakaları birbirine bağlayan derzlerin değiştirilmesi gerekir.

Arizona, Tucson'da şu anda test edilen bir tür asfalt gençleştirici olarak, "yollar için güneş kremi" kullanılması ile bu nedenle daha sık karşılaşılacak.

Londra'da da acımasız Temmuz 2022 sıcak hava dalgası sırasında dökme demirindeki çatlakların genişlemesini önlemeye çalışmak için Viktorya dönemi Hammersmith Köprüsü'nün koruyucu folyoya sarılması gibi köprüler belirli bir süre sadece yayalara ve bisiklet sürücülerine açık olacak.

Ladd Keith, ısı dalgalarının asfaltı ve çeliği genişlettiğini vurguladı.  

Trenler

Düşük sıcaklık eşikleri için yapılan tren rayları sıcaklar nedeniyle büklebilir. Trenlerin kendilerinde, elektrik bağlantıları aşırı ısınabilir ve etraflarındaki yalıtım eriyebilir.

Isı hasarı riski bile, operatörlerin trenleri yavaşlatmasına veya tamamen durdurmasına neden olmak için yeterlidir; bu da yolcuların güneşe maruz kalan platformlarda normalden daha uzun süre beklemesine neden olabilir.

Elektrik şebekesi gerilimleri

Aşırı sıcaklarda yükselen klima talebi, elektrik sistemi neyle çalışırsa çalışsın kötü etkilenir.

Yüksek talep olduğunda elektrik hatları sarkıyor, bu da içlerinden fazladan elektrik akması nedeniyle ekstra hatları ısıtıyor. Aşırı ısınan elektrik hatları ağaçlara, binalara veya altlarındaki diğer şeylere tehlikeli bir şekilde yaklaşırsa, elektrik şirketi bu hatlara giden elektrik miktarını geri çekmek zorundadır.

Transformatörler ve trafo merkezleri aşırı sıcak altında ayrıca daha fazla aşınma ve yıpranmaya devam eder.

Arizona Eyalet Üniversitesi'nden sivil, çevresel ve sürdürülebilir mühendislik profesörü Mikhail Chester, "İşler hava daha sıcak olduğunda daha fazla bozuluyor. Ve bunun milyonlarca nedeni var. Elektronik daha fazla bozulur, devreler daha fazla kesilir. Her şey daha sık tahrip olur” dedi.

Küçük veya planlı bir kesintinin aksine kesintiler günlerce veya haftalarca sürebilir. Kliması olmayan bir ev, özellikle yaşlılar için fırın haline gelebilir. Ida Kasırgası'nın yaşandığı 2021'de Louisiana'da elektrik şebekesi kesildiğinde fırtınada ölenden daha fazla insan sıcaktan öldü.

Chester, ‘Elektrik muhtemelen hem arzın hem de talebin ısıdan önemli ölçüde etkilendiği tek altyapıdır. İklimlendirme için talep edilen elektrik miktarını etkin bir şekilde tedarik etmelisiniz” dedi. Kömür, nükleer ve bazı doğal gaz santrallerini içeren termoelektrik santralleri aşırı sıcaklarda en çok tehlikeye maruz kalanlardır.

Chester, bitkiye giren su veya dış hava sıcaklığı normalden daha sıcaksa, bitkinin daha az verimli hale geldiğini, bitkiden oluşan kömürün de günün sonunda daha az elektrik üreteceğine dikkat çekiyor.

Nükleer santrallerse, su  daha sıcak olduğunda reaktörleri soğutmak için daha fazla suya ihtiyaç duyar, bu da operatörleri üretimi geri ölçeklendirmeye zorlamanın yanı sıra su kaynağındaki baskıyı daha da artırabilir. 

Çatılara konan güneş panelleri bile çok sıcak havalarda verimliliğinin küçük bir kısmını kaybeder.

Bu, ısı emici olarak koyu renkli çatıların daha açık renkli, güneş yansıtıcı veya beyaza boyanmış çatılarla değiştirilmesini gerektirir.

Ve maksimum güneş ışığına izin vermek için mükemmel bir şekilde yerleştirilmiş güneye bakan büyük pencereler, karartma tonları kullanılarak veya en azından geçici olarak muşamba ya da kalıcı çözüm olarak panjurlarla kapatılabilir.

Su boruları

Su boruları çok sıcak ve çok soğuk havalarda normalden daha sık kırılır. Eski, kırılgan dökme demir borular özellikle aşırı sıcaklıklara karşı hassastır. Boruların ısıya dayanıklı versiyonları ile değiştirilmesi şarttır.

Parklar Madrid’deki gibi aşırı sıcaklar nedeniyle kapatılıyor

Büyük parklar, çok yüksek sıcaklara rüzgar koşulları eşlik ettiğinde Madrid’de olduğu gibi, kopabilecek ağaç dallarının insanları tehlikeye atmasından ötürü kapatılabiliyor, ağaçların altında kalınmaması tavsiye ediliyor.
Kaynak: The Washington Post

:
share
Siteyi Telegram'da Paylaşın
Siteyi WhatsApp'ta Paylaşın
Siteyi Twitter'da Paylaşın
Siteyi Facebook'ta Paylaşın