Çinli yapay zeka (YZ) şirketleri, ABD'nin yapay zeka üzerindeki küresel hakimiyetine meydan okuyor.

Avrupa, Orta Doğu, Afrika ve Asya'da çokuluslu bankalardan devlet üniversitelerine kadar pek çok kullanıcı, ChatGPT gibi Amerikan tekliflerine alternatif olarak Çinli startup DeepSeek ve e-ticaret devi Alibaba gibi şirketlerin büyük dil modellerine yöneliyor.

HSBC ve Standard Chartered DeepSeek'i şirketlerinde test ediyor, Saudi Aramco ana veri merkezine DeepSeek'i kurdu

Konuya yakın kaynaklara göre, HSBC ve Standard Chartered, DeepSeek'in modellerini şirket içinde test etmeye başladı. Dünyanın en büyük petrol şirketi olan Saudi Aramco, yakın zamanda ana veri merkezine DeepSeek'i kurdu.

Beyaz Saray'ın veri güvenliği endişeleri nedeniyle Çinli şirketin uygulamasının bazı devlet cihazlarında kullanımını yasaklamasına rağmen, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi büyük Amerikan bulut servis sağlayıcıları bile müşterilerine DeepSeek'i sunuyor.

Araştırma şirketi Sensor Tower'ın rakamlarına göre, OpenAI'ın ChatGPT'si DeepSeek'in 125 milyonluk indirim rakamına kıyasla 910 milyon küresel indirmeyle dünyanın baskın YZ tüketici sohbet robotu olmaya devam ediyor.

Amerikan YZ sektörü, yarı iletkenlerdeki avantajları, son teknoloji araştırmaları ve finansal sermayeye erişim sayesinde sektörün altın standardı olarak görülüyor. Ancak diğer birçok sektörde olduğu gibi, Çinli şirketler de çok daha düşük fiyatlara neredeyse aynı derecede iyi performans sunarak müşterileri kapmaya başladı. 

Grafik, Open AI/ChatGPT yardımıyla yapılmıştır. Sarı, Amerikan YZ şirketleri; pembe, Çin YZ şirketleri; açık yeşil, Avrupa YZ şirketi.

Harvard Üniversitesi araştırmacıları tarafından haziran başında yayınlanan kritik teknolojilerdeki küresel rekabet üzerine bir çalışma, Çin'in, YZ’nin iki temel yapı taşı olan veri ve insan sermayesinde avantajlara sahip olduğunu ve bu avantajların sektöre ayak uydurmasında yardımcı olduğunu belirledi.

Sektörün bazı uzmanları, rekabetin dünyayı teknolojik bir Soğuk Savaş'a doğru sürüklediğini ve ülkelerin Amerikan veya Çin YZ sistemleriyle iş birliği yapmaya karar vermek zorunda kalacağını söylüyor.

Microsoft Başkanı Brad Smith yakın zamanda ABD Senatosu'nda verdiği bir ifadede, "Bu yarışı ABD'nin mi yoksa Çin'in mi kazanacağını belirleyecek 1 numaralı faktör, dünyanın geri kalanında hangi teknolojinin en yaygın şekilde benimsendiğidir. Oraya ilk kim ulaşırsa, onu yerinden etmek zor olacaktır." dedi.

Çin'in YZ şirketleri, ABD'nin önlerine çıkardığı engellere rağmen ilerlemeye devam ediyor. Çin'in gözetleme veya askeri amaçlarla son teknolojiyi kullanma çabalarından endişe duyan Washington, Çinli YZ şirketlerinin Amerikan bilgisayar çiplerine, bilgi birikimine ve finansmana erişimini kısıtladı ve daha da kısıtlayacağı tehdidinde bulunuyor.

Pekin ise mümkün olduğunca ABD'ye bağımlı olmadan bir YZ tedarik zinciri kurmak için para harcıyor.

Askeri dergilerde yayınlanan makaleler, ABD ordusu gibi Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun da stratejik avantaj için YZ'deki ilerlemelerden nasıl yararlanacağını aktif olarak araştırdığını gösteriyor, ancak bu çabaların ne kadar ileri gittiğini belirlemek zor. ABD milletvekilleri yakın zamanda federal kurumların Çin'de geliştirilen yapay zekayı kullanmasını yasaklayacak iki partili bir yasa tasarısı sundu.

Çin modellerinin küresel çapta benimsenmesi, Google ve Meta gibi YZ ile ilgili ABD firmaları için pazar payı ve kazanç kaybı anlamına gelebilir.

Özel bir şirket olarak OpenAI, bu yıl Avrupa ve Asya'da ofisler açarak denizaşırı ülkelere açılmak için güçlü bir hamle yaptı.

OpenAI, 25 Haziran'da paylaştığı kamuya açık bir bildirimde, Çinli bir YZ şirketi olan Zhipu AI'ın Güneydoğu Asya, Orta Doğu ve Afrika ülkelerinin YZ altyapılarını kurmalarına yardımcı olmak için ilerleme kaydettiğini yazdı. OpenAI, Çinli girişimin amacının "ABD veya Avrupa rakiplerinden önce Çin sistemlerini ve standartlarını gelişmekte olan pazarlara kilitlemek" olduğunu ileri sürdü ve şirketin sık sık Çin Komünist Partisi yetkilileriyle etkileşime girdiğini iddia etti. OpenAI'ın dünya çapındaki hükümetlere YZ çözümleri satan benzer bir iş kolu var.

OpenAI İcra Kurulu Başkanı Sam Altman mayıs ayında, "Demokratik yapay zekanın otoriter yapay zekaya karşı kazandığından emin olmak istiyoruz" demişti.

Amerikan YZ şirketleri, yapay süper zeka inşa etme yarışında büyük atılımların peşinde koşmaya öncelik verirken, Çin'in YZ endüstrisi, pratik uygulamalar inşa etmek için yapay zekayı kullanmaya daha fazla odaklanmış durumda. Bu da hızla yeni kullanıcılar kazanmasına yardımcı olabilir.

Çinli YZ şirketleri kullanıcıların Çin yapay zeka hizmetlerini kendi amaçları doğrultusunda özgürce ayarlamasına olanak tanıyor

Tencent ve Baidu gibi önde gelen Çinli YZ şirketleri, YZ modellerini açık kaynaklı olarak yayınlamaktan daha fazla faydalanıyor, yani kullanıcılar hizmetleri kendi amaçları doğrultusunda özgürce ayarlayabiliyor. Bu, geliştiricileri ve küresel şirketleri Çinli şirketlerin hizmetlerini benimsemeye teşvik ediyor.

Analistler, bunun ayrıca OpenAI ve Anthropic gibi ABD'li rakiplerine, modellerini gizli tutmalarını ve hizmetleri için talep ettikleri ücretleri haklı çıkarmaları için baskı yapabileceğini belirtiyor.

Güney Kıbrıs merkezli Latenode kurucu ortağı Oleg Zankov: ‘DeepSeek genel olarak aynı kalitede ancak 17 kat daha ucuz’

Sosyal medya ve pazarlama içeriği oluşturma gibi görevler için küresel işletmelerin özel YZ araçları oluşturmasına yardımcı olan güney Kıbrıs merkezli bir platform olan Latenode'da, kurucu ortak Oleg Zankov'a göre, dünya genelindeki kullanıcıların beşte biri artık DeepSeek'in modelini tercih ediyor.

Wall Street Journal'in görüştüğü Zankov, "DeepSeek genel olarak aynı kalitede ancak 17 kat daha ucuz" dedi ve bu durumun DeepSeek'i özellikle para ve bilgi işlem gücünün bol olmadığı Şili ve Brezilya gibi yerlerdeki müşteriler için cazip hale getirdiğini söyledi.

Çin'in özelleştirilmiş YZ modelleri verileri güvende tutuyor

Alibaba, geliştiricilerin Alibaba'nın amiral gemisi açık kaynaklı YZ modeli Qwen'i temel alarak 100.000'den fazla türev model oluşturduğunu duyurdu.

Tokyo merkezli YZ girişimi Abeja, geçen sonbaharda Japonya Ekonomi, Ticaret ve Sanayi Bakanlığı için bir dizi özelleştirilmiş model oluşturması istendiğinde Google ve Meta'nın benzer ürünleri yerine Qwen'i seçmişti.

Güney Afrika'daki Witwatersrand Üniversitesi'nin e-araştırma başkanı Taariq Surtee'ye göre, üniversite DeepSeek'i pilot hibe yazma projesi için seçti çünkü açık kaynaklı ve çevrimdışı kullanılabiliyor, böylece üniversitenin verileri güvende tutuluyor.

Haberin tamamını Wall Street Journal’den okuyabilirsiniz.