Dünya

Dünyadan kısa kısa...

Dünyadaki son gelişmeler:

Bir Rus askeri, şubat ayında Ukrayna’nın işgal edilmesinden bu yana Ukrayna'daki savaş suçlarına yönelik ilk davanın ilk duruşmasında suçunu kabul etti. Vadim Shishimarin, başkent Kiev'deki bir mahkemeye, Chupakhivka köyünde 62 yaşındaki bir adamı vurduğunu söyledi. 21 yaşındaki çavuş ömür boyu hapis cezası alabilir. Kremlin, suçlamaların "sadece sahte veya sahnelenmiş" olduğunu ileri sürerek davayı reddetti. Bu arada Rusya, gözaltındaki Ukrayna askerlerini "Ukrayna rejiminin sivil halka karşı işlediği suçlar" nedeniyle suçlayabileceğini duyurdu.

Türkiye, Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya girmesiyle ilgili müzakerelerin başlamasını engel koydu. Daha önce, geleneksel olarak tarafsız İskandinav ülkeleri resmi olarak NATO’ya katılma taleplerini sunmuştu. İttifakın genel sekreteri Jens Stoltenberg, bunu "tarihi bir adım" olarak nitelendirmişti. Türkiye, iki ülkenin üye olmasına muhalefetini dile getiren tek müttefiktir ve Finlandiya ve İsveç'i PKK’nın faaliyetlerine göz yummakla suçluyor.

İngiltere’de enflasyon %9’a çıktı

İngiltere'de enflasyon, nisan ayında enerji tarifelerindeki büyük ölçüde elektrik ve gaz fiyatlarının artmasıyla 40 yıldan uzun süredir en yüksek yıllık enflasyon oranı olan % 9'a yükseldi. Buna karşılık, konut fiyat artışları yavaşladı ve konut fiyatları bir önceki ayda yılda %11,3 artmışken mart ayında artış % 9,8 olarak yavaşladı. Yeni evlere yüksek talep olmasına rağmen, konut kredisi faizlerinin ve yaşam maliyetlerinin artması ev fiyatlarındaki artışı kısmen yavaşlattı. İngiltere Merkez Bankası'nın önümüzdeki ay faiz oranlarını tekrar artırması bekleniyor.

ABD’de Pensilvanya'daki Cumhuriyetçi Senato ön seçimlerini Dr. Mehmet Öz kazanabilir

ABD’de Pensilvanya'daki Cumhuriyetçi Senato ön seçimlerinden elde edilen sonuçların netleşmesine çok az kaldı. Donald Trump'ın desteğinden yararlanan bir talk-show sunucusu olan Dr. Mehmet Öz ve eski bir hedge fon patronu olan David McCormick, şu anda oyların yaklaşık %31'ini alarak kafa kafaya yarışıyor. Postayla gönderilen binlerce oy pusulası henüz sayılmadı. Kazanacak aday, Demokrat Parti’nin önseçimini beklendiği gibi rahat bir şekilde kazanan John Fettermen ile karşı karşıya gelecek.

Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro Yüksek Mahkeme yargıcına dava açtı

Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, Brezilya Yüksek Mahkemesi'nde yargıcı Alexandre de Moraes'e, "demokrasiye yönelik saldırılar, anayasaya saygısızlık ve temel haklara ve güvencelere saygısızlık" iddiasıyla dava açtı. Dava, Bolsonaro ile başkanla ilgili defalarca soruşturma açılmasına izin veren Moraes arasındaki anlaşmazlığın son salvosu. Bolsonaro, Ekim ayında yeniden seçilmek için aday oluyor.

Rusya’ya yaptırımlar dünyanın en büyük elmas şirketinin kazançlarını %60 artırdı

Dünyanın en büyük elmas şirketi olan De Beers, 2-17 Mayıs arasındaki dördüncü satış döngüsünde geçen yılın aynı dönemine göre satışlarda % 60'lık bir artışla 604 milyon dolara ulaştığını bildirdi. Firma, Amerika'daki artan elmas mücevheri satışlarının yanı sıra Alrosa gibi Rus rakiplerine yönelik yaptırımlardan yararlandı.

Amerika Birleşik Devletleri Futbol Federasyonu kadın takımındaki oyunculara erkeklerle aynı miktarda ödeme yapmayı kabul etti

Amerika Birleşik Devletleri Futbol Federasyonu, Amerika'nın kadın takımındaki oyunculara erkeklerle aynı miktarda ödeme yapmayı kabul etti. Her iki taraf için de "aynı ekonomik şartlar" yaratma anlaşması, kadın oyuncuların şubat ayında bir ayrımcılık davasını kazanmasının ardından yapıldı. 

AB güneş panellerini şart koşuyor ama panellerin çoğu Çin'de üretiliyor

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, AB'yi yenilenebilir enerjiye geçişini güçlendirmeye zorladı. Bakanlar, AB'nin her ay ithal ettiği 22 milyar euroluk (23 milyar dolar) Rus petrol ve gazına alternatifler bulmak için tasarlanmış iddialı yeni yeşil enerji hedeflerini açıklayacak. Geçen yıl Rusya, AB’nin toplam enerji ithalatının % 62'sini gerçekleştiriyordu. 

AB, 2030 yılı için yenilenebilir enerji hedefini %40'tan %45'e çıkaracak. Bu, daha fazla binanın güneş panelleri kurmasını zorunlu kılması anlamına geliyor. Plan ayrıca rüzgar ve yenilenebilir hidrojen enerjisine daha fazla yatırım yapılmasını da gerektirecek. 

Yenilenebilir enerjiye doğru kaymak, AB'yi başka bir zor ticaret ortağına doğru itiyor: Çoğu güneş paneli Çin'de üretiliyor.

Brezilya için "üçüncü bir yol" var mı?

Brezilya'nın Ekim ayındaki başkanlık seçimleri, 2003-2010 yılları arasında görevde olan solcu Luiz Inácio Lula da Silva ile görevdeki sağcı  Jair Bolsonaro arasında iki atlı bir yarış olmaya hazırlanıyor. Anketler, seçmenlerin % 41'inin Lula'yı desteklediğini, % 23'ünün rakibini tercih ettiğini gösteriyor. Ancak seçmenlerin üçte birinden fazlası Lula'yı asla desteklemeyeceklerini söylüyor ve yarısından fazlası da Bolsanaro için de aynı şeyi ifade ediyor.

Brezilya'da 30'dan fazla siyasi parti var. Genellikle koalisyonları küçümseyen bazıları, "üçüncü yol"dan bir başkan adayı için harekete gerçti. Çarşamba günü, dört büyük merkezci oluşum (PSDB, MDB, União Brasil ve Cidadania) ortak bir aday açıklayacak. Olası isimler arasında São Paulo'nun eski valisi João Doria ve güneybatıdaki bir eyalet, Mato Grosso do Sul'dan bir senatör olan Simone Tebet yer alıyor. Ancak üçüncü yol adayları birinciliğe ulaşmakta zorlanabilir. Aralarında en popüler olanı, yargıç Sergio Moro oyların sadece %7’sini alabiliyor.

Yağmalanan sanat eserleri NFT'ler olarak geri gönderiliyor

1897'de İngiliz askerleri, modern Nijerya'da bulunan Afrika krallığı Benin'den binlerce sanat eserini yağmaladı. Hazineler arasında şimdi Benin bronzları olarak bilinen zarif oyulmuş dökümler vardı. Bugün, bu dökümler çoğunlukla ABD, İngiltere ve Almanya'da olmak üzere 160'tan fazla müzeye yayılmış durumdalar.

Eserler, çalınan nesnelerin geri gönderilmesi konusundaki tartışmaların merkezinde yer alıyor. Batılı kurumlar yıllarca bronzları iade etmeyi reddetti. Ancak bazıları pes etmeye başladı. Geçen yıl Cambridge Üniversitesi bünyesinden bulunan Jesus College Nijerya'ya bronz bir tavuk iade  etti. Alman müzeleri koleksiyonlarını geri göndermeye başlama sözü verdi.

125 yıl sonra, bir grup Nijeryalı ve Somalili aktivist, müzelerdeki yağmalanan eşyaların görüntülerinden değiştirilemez NFT'ler yapma projesi "Looty"yi başlattı. Satışlardan elde edilen gelir Afrikalı sanatçılara verilecek. Proje 500 yıllık hazineler ait oldukları yere geri dönene kadar yeni bir adım sayılabilir.

Japonya ekonomisi neden düşük viteste sıkışıp kaldı?

Japonya'daki kış Covid-19 dalgasının ekonomik hasarı, çarşamba günü açıklanan ilk çeyrek GSYİH (Gayri safi yurt içi hasıla) tahminlerinin yıllık bazda %1'lik bir düşüş göstermesiyle netleşti. Tüketimdeki düşüş, 2021'in son çeyreğindeki %4,6'lık büyümenin ardından ekonomiyi yeniden daralmaya itti.

Mart ayından bu yana vaka sayıları azaldı ve ekonomik aktivite toparlandı. Ancak yeni barikatlar ortaya çıktı. Artan gıda ve enerji maliyetleri fiyatları yükseltti, ancak Japonya Merkez Bankası enflasyonun halen %2'lik hedefine yakın olmadığına inanıyor. Bu yüzden Amerika'nın Federal Rezervi faiz oranlarını yükseltirken, Japonya Merkez Bankası ultra gevşek bir duruş sergiledi. Bu, yenin dolar karşısında yirmi yılın en düşük seviyesine çekilmesine neden oldu. Tüketiciler buna karşılık olarak kemerlerini sıkıyor. 

Japonya'nın sınırlarını turistlere yeniden açması en azından bir destek sağlayabilir. Hükümet bu ay küçük tur grupları ile açılmaya başlıyor. Haziran ayında daha geniş bir yeniden açılma yaşanabilir.

Kaynak: The Economist

:
share
Siteyi Telegram'da Paylaşın
Siteyi WhatsApp'ta Paylaşın
Siteyi Twitter'da Paylaşın
Siteyi Facebook'ta Paylaşın