Güney Kıbrıs’ta Bakanlar Kurulu, Hukuk Dairesi ve Denetim Dairesi’nin modernleştirilmesini öngören yasa tasarılarını onayladı.

Başsavcı, Başsavcı Yardımcısı, Sayıştay Başkanı ve Yardımcısı 8 yıllığına göreve gelecek, görev süreleri yenilenmeyecek

Yapılacak en önemli değişiklik, Başsavcı, Başsavcı Yardımcısı, Sayıştay Başkanı ve Yardımcısı görevleri için görev süresi sınırının getirilmesi. Ancak bu düzenleme, hâlihazırda bu görevlerde bulunan kişileri etkilemeyecek.

Tasarıda, söz konusu pozisyonlarda görev süresi 8 yıl ile sınırlandırılıyor ve bu süre yenilenemeyecek. Ancak bu hüküm, mevcut görevliler için değil, gelecekte atanacak kişiler için geçerli olacak. Yani şu anki görevliler emekliliklerine ya da istifa edene kadar görevde kalacaklar. Örneğin Kıbrıs Rum Başsavcı Yorgos Savvidis’in yaklaşık iki yıl içinde emekli olması beklenirken, 1974 doğumlu Başsavcı Yardımcısı Savvas Angelidis’in daha uzun süre görevde kalması öngörülüyor.

Kıbrıs Cumhuriyeti Adalet Bakanı Marios Hartsiotis, Bakanlar Kurulu’nun dünkü toplantısının ardından yaptığı açıklamada, yasa tasarısının hükümlerinin 2027’den itibaren yürürlüğe gireceğini, ancak Meclis tarafından kabul edilip Resmi Gazete'de yayımlanmasından sonra, görevinden istifa eden bir üst düzey yetkili olursa, yerine atanacak kişinin görevi 8 yıl ile sınırlı olacağını belirtti. İlgili iki yasa tasarısı Meclis’e sunulacak ve yasama çalışmalarının eylülde yeniden başlamasıyla yetkili komisyonlarda görüşülecek.

Genel Savcı ve Yardımcısı ceza davaları ve kovuşturma görevlerini yürütecek, bu görevler artık doğrudan Başsavcı tarafından yürütülmeyecek

Politis gazetesinin haberine göre, Kıbrıs Rum Hukuk Dairesi’ne ilişkin yasa tasarıları kapsamında, Başsavcı’nın çifte rolü sona eriyor. Yeni ve bağımsız birimler olarak Genel Savcı ve Genel Savcı Yardımcısı görevleri oluşturuluyor. Her iki yeni görev için de yenilenemeyecek sekizer yıllık görev süresi öngörülüyor.
Kıbrıs Rum Bakan Hartsiotis’e göre, bu düzenlemeyle Başsavcı devletin hukuki danışmanı ve Hukuk Dairesi’nin başı olarak sivil ve idari hukuk alanındaki görevlerine devam edecek.

Yeni kurulacak birimle Genel Savcı ve Yardımcısı ise ceza davaları ve kovuşturma görevlerini yürütecek. Yani bu görevler artık doğrudan Başsavcı tarafından değil, yeni oluşturulacak birim tarafından yürütülecek.

Ayrıca, Hukuk Dairesi yapısal olarak da özerkleştirilecek. Bakan, bunun Hukuk Dairesi’nin uzun süredir talep ettiği bir düzenleme olduğunu vurguladı.

Yeni yapıyla birlikte, hem Başsavcılık hem de Genel Savcılık için ayrı ayrı “Savcılık Kurulları” kurulacak. Bu kurullar, atama, terfi ve görev değişiklikleri gibi işlemleri yönetecek.

Yasa yürürlüğe 2027’de girecek ama istisnalar var

Yasa 2027’de yürürlüğe girecek olsa da, erken bir görev değişikliği durumunda yeni atama yapıldığında 8 yıllık süre hemen başlayacak. Örneğin 2026’da bir yetkili istifa ederse ve yasa yürürlüğe girmişse, atanacak kişi için 8 yıllık süre o andan itibaren geçerli olacak.

Sayıştayda köklü değişiklik: Sayıştay Kurulu geliyor

Denetim Dairesi’ne ilişkin tasarıda en önemli değişiklik, Sayıştay Kurulu’nun kurulması. Bu kurul, Sayıştay Başkanı’nın çalışmalarına destek olacak, rehberlik edecek ve denetim faaliyetlerinin uygulanmasını gözlemleyecek. Kurulun üç üyesi olacak ve bu üyeler Bakanlar Kurulu tarafından atanacak. Görev süresi 5 yıl olacak.
Kurul ayrıca, Sayıştay Başkanının yıllık ya da ara raporlarıyla ilgili görüş bildirme yetkisine sahip olacak. Gerekirse belgeleri inceleyip, Sayıştay Başkanını veya yardımcısını toplantılara çağırarak kendi değerlendirmesini oluşturabilecek. Kurulun görüşü, raporlara dipnot ya da ek olarak yansıtılabilecek.

Sayıştaya mali özerklik ve yeni nitelik kriterleri

Tasarı, Denetim Dairesi’ne mali özerklik de getiriyor. Ayrıca, Sayıştay Başkanının nitelikleri güncelleniyor. 1960 Anayasası’na dayanan önceki düzenleme yerine, çağın gereklerine uygun yeni bir yeterlilik sistemi tanımlanıyor. Bakanın açıklamasına göre, artık bu görev için daha geniş ve özel nitelikler aranacak.

Yeni yasal düzenleme yürürlüğe girdiğinde, yeni atanacak Sayıştay Başkanı ve Yardımcısı için 8 yıllık görev süresi geçerli olacak. Ancak mevcut görevdekiler yine emeklilik ya da istifa edene kadar görevlerine devam edecekler.

Güney Kıbrıs'ta Adalet Bakanı, bu yasa değişikliklerinin Sayıştay Başkanının anayasal yetkilerini etkilemediğini özellikle vurguladı. Bu yetkiler, anayasanın temel maddeleriyle güvence altına alınmıştır. Bu değişikliklerin amacı, Sayıştay’ın kurumsal gücünü artırmak ve Avrupa standartlarına uygun hale getirmektir.

Haberin tamamını Politis’ten okuyabilirsiniz.