Türkiye'nin güneybatısındaki kömürle çalışan Kemerköy elektrik santrali ve Ege Denizi'ndeki yakın bir kasaba, Çarşamba günü geç saatlerde ölümcül bir orman yangını fabrikanın içine ulaştığı için boşaltıldı.

Muğla'nın Ege'nin yamacında bulunan 35 yıllık Kemerköy Termik Santrali’ni çevreleyen tepelerden parlak turuncu alev topları geçerken köylüler deniz yoluyla tahliye edildi.

Bölge belediyesi, "tüm patlayıcı kimyasalların" ve diğer tehlikeli maddelerin stratejik bölgeden çıkarıldığını söyledi.

Bölge belediye başkanı Osman Gürün gazetecilere verdiği demeçte, "Ancak yangının içerideki binlerce ton kömüre sıçrama riski var" dedi.

Yerel yetkililer, istasyonu soğutmak için kullanılan hidrojen tanklarının boşaltıldığını ve önlem olarak suyla doldurulduğunu söyledi.

BBC Türkçe'ye konuşan Elektrik Üretim AŞ'nin (EÜAŞ) eski genel müdür yardımcısı Muzaffer Başaran, Kemerköy Termik Santrali'nin kömür sahasının santrale 4-5 km uzakta olduğunu belirtti.

Bölgeden yöre halkı tahliye edilirken uzun trafik kuyrukları oluştu.

Ancak Başaran yangının santral içine kömür taşıyan bantlar üzerinden ana kömür sahasına ulaşma riski bulunduğunu da ekledi.

Başaran rüzgarın yönüne bağlı olarak Yeniköy Termik Santrali'nin de yangından etkilenme riski altında olduğunu vurguladı.

Kemerköy Termik Santrali çalışanları da yangının dağlardan geçen kömür bantlarına sıçradığını doğruladı.

Çalışanların verdiği bilgiye göre santraldeki 25 bin tonluk kömür, kömür sahasına taşındı, itfaiye ekipleri kömür sahasının çevresinde kömürün yanmaması için hazır bekliyor.

Termik santraldaki kömür yanarsa Aktif karbonlu maske kullanılmalı
2014-2018 yılları arasında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı olarak çalışmış olan Prof. Dr. Mustafa Öztürk, Twitter'dan yaptığı açıklamada termik santralin yanmasının sağlık sorunlarına neden olabileceğini kaydetti.

Termik santral yanarsa, tesiste bulunan kömürün gelişi güzel yanması sonucu ciddi oranda SO2, CO, PM2.5, PM10 gibi sağlık için tehlikeli kirleticiler salımlanır.
Termik santralden rüzgar rüzgarın etkisi sürüklenencek gazlar zehirli. Pencereleri kapalı tutalım ve evden çıkmayalım pic.twitter.com/oM4ZaB6GXR

— Prof. Dr. Mustafa Öztürk (@ozturk_mustafa) August 4, 2021

Öztürk, "Termik santral yanarsa, tesiste bulunan kömürün gelişi güzel yanması sonucu ciddi oranda SO2 [Kükürt Dioksit] CO [Karbon Monoksit] ve [partiküler maddeler] PM2.5, PM10 gibi sağlık için tehlikeli kirleticiler salımlanır" dedi ve ‘Bölgede solunum hastalığı olanlar, yaşlılar ve çocuklara aktif karbonlu maske dağıtılmalı ve bölgeden ilk etapta boşaltılmalı. Boşaltma işleminde çalışanlara aktif karbonlu maske dağıtılmalı’ uyarısında bulundu.

Öztürk, bölgedeki vatandaşlar dışında gazetecilerin, gönüllülerin ve görevlilerin de aktif karbonlu maske takması gerektiğini söyledi.

Prof. Dr. Mustafa Öztürk, ‘Yangından önce 40 bin ton kömür üzeri yanıcı olmayan malzeme ile örtülmüşse problem minimize edilmiş olur’ uyarısı yaptı. Öztürk’ün kömür miktarını 25 bin ton yerine 40 bin ton olarak açıklaması ise dikkat çekti.

Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarının neredeyse tüm çevresini saran 180'den fazla orman yangını devasa orman alanlarını yaktı ve sekiz kişi hayatını kaybetti.

Avrupa Birliği'nin uydu izleme servisi: Türkiye'de görülen yangınların bugüne kadarkilerden fazla, çok yoğun bir ışıma gücü var

Avrupa Birliği'nin uydu izleme servisi, yangınların yoğunluğunun bir ölçüsü olan "ışıma gücünün", "2003 yılına kadar uzanan tüm veri setinde benzeri görülmemiş değerlere ulaştığını" söyledi.

Yangınların gücü ve ölçeği, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı, bazı gözlemcilerin krize verdiği yanıt ağır olduğu için günlerce eleştirilere maruz bıraktı.

Erdoğan, santralin tahliyesi haberinin gelmesiyle yangınlarla ilgili canlı bir televizyon röportajında, itfaiyecilerin istasyonu kurtarma çabalarının, alevleri körükleyen “muazzam rüzgar” karşısında başarısız olduğunu kabul etti.

Bir AFP ekibi, güçlü rüzgar esintilerinin alevleri yaydığını doğruladı, yani yangınların sadece birkaç saat önce söndürüldüğü yerlerde parlama noktaları yeniden ortaya çıktı.

Erdoğan, hükümetlerinin hazırlığını ve tepkisini sorgulayarak siyasi puan kazanmaya çalıştıkları için Türkiye'nin muhalefet liderlerine sert çıkıştı.

Erdoğan, "Amerika'da veya Rusya'da yangın çıktığında [muhalefet] hükümetin yanındadır" dedi.

Türkiye Cumhurbaşkanı, “Dünyanın her yerinde olduğu gibi ülkemizde de orman yangınlarında büyük artış var. Burada siyasete yer olmamalı” dedi.

Türk hükümeti alevlerin ölçeği ve vahşeti karşısında sarsılmış görünüyor.

Yangın görüntüsü yayınlamak RTÜK cezasına tabi

Salı günü RTÜK (Radyo ve Televizyon Üst Kurulu) yayıncıları, yangınların canlı görüntülerini veya hayatları için koşan çığlık atan insanların hava görüntülerini göstermeye devam etmeleri halinde para cezasına çarptırılabilecekleri konusunda uyardı.

RTÜK uyarısı üzerine haber kanallarının çoğu, yangın elektrik santraline ulaşana kadar ortaya çıkan felaketle ilgili haberleri yayınlamayı bıraktı.

Erdoğan'ın kendisi de yoğun polis eskortu altında etkilenen bölgelerden birini gezerken kalabalığa çay poşetleri atması nedeniyle sosyal medyada günlerce konuşuldu.

Muhalefet aynı zamanda güçlü Türk lideri -bölgesel rakibi Yunanistan da dahil olmak üzere- dış yardım tekliflerini kabul etmekte çok yavaş olmakla ve yangın söndürme uçaklarının bakımını düzgün bir şekilde yapamamakla da suçladı.

Erdoğan'ın ofisi, Antalya yakınlarındaki ilk yangınlardan, PKK militanlarıyla bağlantılı kundakçıları sorumlu tuttu.

Ancak giderek daha fazla kamu görevlisi, yangınları Türkiye'nin güneyinin çoğunda rezervuarları kurutan ve çıraya dönüştüren aşırı sıcak hava dalgasına bağlıyor.

Uzmanlar, Türkiye gibi ülkelerdeki iklim değişikliğinin orman yangınlarının sıklığını ve yoğunluğunu artırdığı konusunda uyardı. Komşu Yunanistan hükümeti, çarşamba günü başkent Atina'yı dumana boğan yıkıcı yangınları doğrudan küresel ısınmaya bağladı.

Türkiye Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Ege'nin Marmaris kentinde sıcaklıkların bu hafta tüm zamanların rekoru olan 45.5 dereceye ulaştığını söyledi.

Bakan gazetecilere verdiği demeçte, "Çok ciddi bir savaş veriyoruz. Herkesi sabırlı olmaya davet ediyorum" dedi.

Son haberlere göre, santrale sıçrayan yangın yavaşlayan rüzgarın etkisiyle söndürüldü.
Kaynaklar: The Guardian-BBC Türkçe-Sözcü