İngiliz The Guardian gazetesi, İngiltere’nin “insan hakları endişelerine rağmen Türkiye’ye Typhoon jetleri satmak için 8 milyar sterlinlik bir anlaşma yaptığı”nı, anlaşmanın imzalanmasının ardından yayımladığı haberle eleştirdi.

Gazete, anlaşmanın “tutuklu muhalefet lideri Ekrem İmamoğlu’nun yeni suçlamalarla karşı karşıya kaldığı bir döneme denk geldiğini” vurguladı. Haberde, Birleşik Krallık'ın, “hükümetinin insan hakları ihlalleriyle suçlanan” bir ülkeye 20 adet Typhoon savaş uçağını 8 milyar sterlinlik bir anlaşmayla satmayı kabul ettiğine dikkat çekildi.

“Türkiye’nin giderek otoriterleştiği yönündeki eleştirilere rağmen...”

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, pazartesi günü Ankara’ya yaptığı ziyarette Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşerek anlaşmayı imzaladı. The Guardian’a göre Starmer, “Türkiye’nin giderek otoriterleştiği yönündeki eleştirilere rağmen” anlaşmanın NATO ittifakını güçlendireceğini savundu.

Gazete, “Erdoğan’ın hapisteki en önemli siyasi rakibi Ekrem İmamoğlu’nun İngiliz istihbaratıyla bağlantılı olduğu iddialarını da içeren yeni suçlamalarla karşı karşıya kaldığı” bir dönemde imzalanan anlaşmanın, BAE Systems tarafından yürütüleceğini ve ilk teslimatın 2030’da yapılmasının planlandığını yazdı. 

The Guardian, “Birleşik Krallık’ın ekonomik büyümeyi desteklemek için ihracat siparişlerini artırma arzusu, bazı alıcı ülkelerin insan hakları sicillerine ilişkin endişelerin göz ardı edilmesi anlamına geldi” yorumunu yaptı. Haberde ayrıca İmamoğlu, Tele1 Genel Yayın Yönetmeni Merdan Yanardağ ve kampanya direktörü Necati Özkan’ın, Hüseyin Gün adlı kişiyle bağlantılı olmakla suçlandığı hatırlatıldı.

Gazete, Hüseyin Gün’ün “yabancı devletler adına casusluk faaliyetlerinde bulunduğu” ve aralarında MI6’nın eski başkanı Richard Moore ile yaptığı görüşmelerin de bulunduğu yönündeki iddialara değindi. Moore’un, MI6 başkanlığından önce İngiltere’nin Ankara büyükelçisi olarak görev yaptığı belirtildi.

Haberde, Uluslararası Af Örgütü, Amnesty International'ın İngiltere Dış İlişkiler Direktörü Polly Truscott’un, Başbakan Starmer’a “Türkiye’deki insan haklarının endişe verici durumunu sorgulaması ve ticari ilişkilerin bu ihlallere diplomatik kılıf sağlamamasını güvence altına alması” yönünde çağrıda bulunduğu aktarıldı. 

Truscott, “Bu çok milyar sterlinlik satış görüşmeleri sürerken, ülkede insan haklarına yönelik büyük bir baskı dalgası yaşanıyor. Ana muhalefet partisi sürekli saldırı altında. Cumhurbaşkanı adayı ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile kampanya direktörü de ‘casusluk’ suçlamalarıyla tutuklu bulunuyor.” ifadelerini kullandı.

İngiltere Başbakanlık Sözcüsü: “Tutuklamaları, farklı düzeylerde Türk hükümetiyle görüştük”

İngiltere Başbakanlık Sözcüsü ise “İstanbul belediye başkanının ve protestocuların da aralarında bulunduğu tutuklamaları, farklı düzeylerde Türk hükümetiyle görüştük. Birleşik Krallık, demokrasiye, insan haklarına ve hukukun üstünlüğüne kararlılıkla bağlıdır.” açıklamasını yaptı.

Haberde ayrıca, Typhoon jetlerinin Avusturya, Umman, Katar, Kuveyt ve Suudi Arabistan tarafından da kullanıldığı hatırlatıldı.

Gazete, Suudi Arabistan’a yapılan satışın da, gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesi sonrasında Almanya’nın insan hakları konusundaki çekincelerini geri çekmesinin ardından gerçekleştiğini yazdı. ABD istihbarat kurumlarının, Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın cinayeti onayladığı sonucuna vardığı da haberde yer aldı.

Kaynak: The Guardian