Bloomberg, Beyaz Saray danışmanı, Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff’un Moskova'daki bağlantılarıyla yakın ilişkisini gösteren görüşmeleri ifşa etti.
Donald Trump, 25 Kasım Salı günü öğleden sonra, Ukrayna müzakerelerinin olumlu ilerlemesini kutlamak için Truth Social ağında bir mesaj yayınladı. Arkadaşı ve özel temsilcisi Steve Witkoff için Moskova'ya yeni bir ziyaret planladığını duyurarak, yalnızca "birkaç anlaşmazlık noktası" kaldığını yazdı. Amaç, Avrupalıların özünde denge sağlamak için yaptığı düzenlemelere rağmen, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i planı imzalamaya ikna etmekti. Bu arada, ABD Kara Kuvvetleri Bakanı Daniel Driscoll, Ukraynalılarla daha fazla görüşme yapmakla görevlendirildi.
Bloomberg iki ayrı telefon görüşmesinin dökümlerini yayımladı
Amerikan yönetimi, anlaşmazlıklara rağmen son diplomatik hamlesinin nihayet meyvesini verebileceğine inanmak istiyor. Ancak öğleden sonra Bloomberg, son aylarda Amerika Birleşik Devletleri ile Rusya arasındaki ilişkiye dair eşi benzeri görülmemiş bir bakış açısı sunan sansasyonel ifşaatlar yayınladı. Bunlar, bir ses kaydından tam metin olarak aktarılan iki ayrı telefon görüşmesiydi.
İlki Steve Witkoff ile Vladimir Putin'in diplomatik danışmanı, eski Washington büyükelçisi Yuri Ushakov arasındaydı. İkincisi ise Ushakov ile Rusya Doğrudan Yatırım Fonu Başkanı, Kremlin'in baş müzakerecisi ve Putin'in özel elçisi Kirill Dmitriev arasındaydı.
Sızıntının kaynağı belirsiz ve bu da geniş bir spekülasyon yelpazesine yol açıyor. Sızıntı, Steve Witkoff'un aylardır Moskova'ya karşı sergilediği saflık, yersiz samimiyet ve tam bir rehavetin karışımını gözler önüne seriyor. Gayrimenkul geliştiricisi Witkoff, ocak ayından bu yana Vladimir Putin ile dört kez görüşerek, en ufak bir diplomatik taviz bile almadan olağanüstü bir ayrıcalıktan yararlanıyor.
Steve Witkoff ve Yuri Ushakov arasındaki telefon görüşmesi 14 Ekim'de gerçekleşti ve yaklaşık beş dakika sürdü. Rus danışman, Gazze Şeridi için açıklanan Amerikan barış planına ve Hamas'ın elindeki son 20 rehinenin serbest bırakılmasına atıfta bulunarak, "Tebrikler dostum," diye söze başladı. Bir gün önce Donald Trump, Kudüs'te, İsrail Meclisi Knesset'te bir konuşma yapmıştı. Amerikan yönetiminde coşku hakimdi. Başkan, nihai hedefe, yani Ukrayna'da barışa odaklanmıştı. Üç gün sonra, Ukraynalı mevkidaşı Volodimir Zelenski'nin Beyaz Saray'a gelmesi bekleniyordu.
"Başkan Putin'e karşı derin bir saygım olduğunu biliyorsunuz"
"Dostum, sadece tavsiyeni almak istiyorum. Patronlarımızın telefonda konuşmasının faydalı olacağını düşünüyor musun?" diye sordu Yuri Ushakov. "Elbette," diye yanıtladı Steve Witkoff, ancak Vladimir Putin için bazı önerileri de vardı. "Arayıp, başkanı bu başarısından dolayı tebrik ettiğinizi, onu desteklediğinizi, bir barış adamı olmasına saygı duyduğunuzu ve bunun gerçekleşmesinden gerçekten memnun olduğunuzu tekrarlardım. Bu yüzden bunu söyleyebilirim. Sanırım bundan sonra gerçekten iyi bir sohbet olacak." Steve Witkoff ikna çabalarını burada bırakmadı. "Başkana Rusya Federasyonu'nun her zaman bir barış anlaşması istediğini söyledim. Benim inancım bu. Başkana buna inandığımı söyledim." Witkoff, "Başkan Putin'e karşı derin bir saygım olduğunu biliyorsunuz." diye ekledi.
Witkoff Rusların barış planı taslağını hazırlamasını ve Putin'in Trump'a taslağı göndermesini istedi
Tutanağa göre, Donald Trump'ın özel temsilcisi daha sonra iki ülkenin Gazze için kabul edilene benzer bir barış planı üzerinde çalışmasını önerdi. Yuri Ushakov'a, Vladimir Putin'in Donald Trump'a böyle bir belgenin taslağını göndermesini önerdi; bu, "işleri biraz değiştirebilirdi." Steve Witkoff, "Aramızda kalsın, bir barış planını sonuçlandırmak için ne gerektiğini biliyorum: Donetsk [Ukrayna'nın hâlâ bir kısmını kontrol ettiği bir bölge] ve bir yerde toprak takası," dedi.
Ardından, Donald Trump'ın anlaşmayı müzakere etmek için kendisine sağladığı "manevra alanı"nı övdü. Bu görüşmenin ertesi günü, Amerikan Başkanı Vladimir Putin ile görüşerek iki lider arasında Budapeşte'de olası bir görüşmeden bahsetti. Bu arada, Ukrayna'ya Amerikan Tomahawk füzeleri teslimatı konusunda spekülasyonlar devam etti ve bu spekülasyonlar, Volodimir Zelenski'nin ziyareti sırasında Beyaz Saray tarafından reddedildi.
Bloomberg'in ortaya çıkardığı ikinci görüşme tamamen Rusça. Yuri Ushakov ile Steve Witkoff'un ocak ayından beri başlıca muhatabı olan ve Moskova ziyaretlerinde kendisine ev sahipliği yapan Kirill Dmitriev arasında 29 Ekim'de gerçekleşti. Birkaç gün önce, Rusya Doğrudan Yatırım Fonu Başkanı Dmitriev, Steve Witkoff ve ABD başkanının damadı Jared Kushner ile görüşmek üzere Miami, Florida'daydı. Uzun görüşmelerinin merkezinde, Axios web sitesinin daha sonra açıklayacağı 28 maddelik barış planının taslağı vardı.
Ruslar Amerikalıları süreci kontrol ettiklerine inandırmak istedi: “Bırakın belgeyi kendi taslaklarıymış gibi ele alsınlar”
29 Ekim'de Kirill Dmitriev Suudi Arabistan'daydı. Müzakere edilen belgeye atıfta bulunarak, bunun "gerçek bir ileri adım" olduğunu düşünüyordu. Yuri Ushakov, Kremlin'in yaklaşımıyla ilgili olarak, "Maksimum seviyeye ihtiyacımız var, sence de öyle değil mi?" diye yanıtladı. Kirill Dmitriev daha kurnazca bir yaklaşım önerdi: Amerikalıları süreci kontrol ettiklerine inandırmak. "Belgeyi tamamen bizim pozisyonlarımızdan hareketle hazırlayacağız ve bunu tamamen gayriresmi olduğunu açıkça belirterek gayriresmi bir şekilde ileteceğim. Onlar da bunun kendi taslaklarıymış gibi davransınlar. Bizim versiyonumuzu tam olarak alacaklarını sanmıyorum ama en azından mümkün olduğunca yakın olacaktır.”
Diplomatik danışman Ushakov pek ikna olmamıştı; Amerikan yönetimi konusunda temkinliydi: “Daha sonra bunu çarpıtmaları mümkün, işte hepsi bu. Böyle bir risk var.” Son derece saygılı bir tavırla konuşan Kirill Dmitriev ise güvence verdi: “Her şeyi dikkatlice yapacağız.”
Beyaz Saray salı günü kayıtların gerçekliğine karşı çıkmadı
Bu görüşmelerin ortaya çıkması, Rusya'ya defalarca giden Steve Witkoff'un Ukrayna'yı hiç ziyaret etmemiş olması göz önüne alındığında, Rusya'ya yönelik sorunlu yaklaşımını gözler önüne seriyor. Beyaz Saray ise salı günü kayıtların gerçekliğini tartışmadı. Beyaz Saray İletişim Direktörü Steven Cheung, Agence France-Presse'e yaptığı açıklamada, "Bu haber bir şeyi kanıtlıyor: Özel Temsilci Witkoff, barışı sağlamak için neredeyse her gün hem Rusya hem de Ukrayna'daki yetkililerle görüşüyor ve bu da Başkan Trump'ın onu tam da bu amaçla görevlendirdiği şey," dedi.
Salı akşamı Air Force One'da gazetecilere konuşan Donald Trump, söz konusu görüşmelerin içeriğini duymadığını söyledi. Ancak ona göre bu, "çok sıradan bir müzakere biçimiydi." Arkadaşı Steve Witkoff'un Rusya yanlısı eğilimleri sorulduğunda ise başkan soruyu geçiştirdi. "Bakın, bu savaş yıllarca sürebilir ve Rusya'nın çok daha fazla insanı var." dedi.
Bu görüşmelerin yayınlanması, Kongre'deki ana akım Cumhuriyetçilerin, Cenevre'de Avrupalı ortaklarla yeniden müzakere edilmeden önce basına sızdırılan Amerikan barış planına yönelik eleştirilerini son günlerde yoğunlaştırdığı bir dönemde gerçekleşti.
Cumhuriyetçiler kayıtlara tepki gösteriyor: “Witkoff'un tamamen Ruslardan yana olduğu açık”
Kıdemli Senatör Mitch McConnell (Kentucky), ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ile hararetli bir tartışmaya girerek, "saldırganlığı ödüllendiren bir anlaşmanın, üzerine yazıldığı kağıttan daha değerli olmayacağını" savundu. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun cumartesi günü birkaç senatöre basında yayınlanan planın bir "Rusya istek listesi " olduğunu söylediği bildirildiği dikkate alındığında, bu saldırılar daha da kasıtlıydı. Rubio daha sonra bu açıklamayı geri çekerek, planı bir Amerikan önerisi olarak nitelendirdi.
Nebraska Cumhuriyetçi Temsilcisi Don Bacon, Bloomberg'in haberini öğrendikten sonra sosyal medyada tepkisiz kalmadı: "Rus işgaline karşı çıkan ve Ukrayna'nın demokratik ve egemen bir ülke olarak galip gelmesini isteyenler için, Witkoff'un tamamen Ruslardan yana olduğu açık. Bu müzakereleri yönetmesi için ona güvenilemez. Ruslar tarafından maaş verilen bir ajan ondan daha azını yapar mı? Kovulmalı." diye yazdı.
Yorumunuz