ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Alaska’da yapacağı zirveye dört gün kala diplomasi trafiği hız kazandı.

AB liderlerinden ortak açıklama

Macaristan Başbakanı Viktor Orban dışında AB’nin tüm liderleri yayımladıkları ortak metinde, Trump’ın Rus saldırganlığını sona erdirme girişimlerini memnuniyetle karşıladıklarını ancak Avrupa güvenliği ve Ukrayna egemenliğinin korunmasının öncelikli olduğunu vurguladı. Barış müzakerelerinin ancak “ateşkes veya düşmanlıkların azaltılması” bağlamında gerçekleşebileceği ve “uluslararası sınırların zorla değiştirilmemesi” gerektiği ifade edildi.

Gönüllüler koalisyonu video konferansı

Almanya Başbakanı Friedrich Merz, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un girişimiyle çarşamba günü yapılacak video konferansta “gönüllüler koalisyonu” bir araya gelecek. Polonya, İtalya, İngiltere başbakanları, Finlandiya cumhurbaşkanı, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa toplantıya katılacak. Görüşmelerin ABD Başkanı ve Başkan Yardımcısı JD Vance ile sürdürülmesi bekleniyor.

Trump’ın toprak takası fikrine yönelik endişe

Trump’ın Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin toprak vermeyi reddetmesine üzüldüğünü açıklaması, Avrupa’da “toprak takası” fikrine yeşil ışık yakılabileceği endişesini artırdı. Polonya Başbakanı Donald Tusk, zirve öncesinde “korku ve umut” arasında gidip geldiklerini söyledi. AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da pazartesi günü yapılan bakanlar toplantısında ateşkesin barış çabaları için ön koşul olduğunu, taviz konusunun dahi gündeme getirilmemesi gerektiğini yineledi.

AB’den Rusya’ya yeni yaptırım paketi yolda

Kallas, AB’nin Rusya’ya yönelik baskı politikasından vazgeçmeyeceğini, 19. yaptırım paketinin hazırlandığını belirtti. AB’nin hedefi, Rusya’ya “arka kapıdan” yeniden saldırı fırsatı vermeyecek, güvenlik garantileriyle desteklenmiş kalıcı bir barış sağlamak. Avrupa Dış İlişkiler Konseyi’nden Nicu Popescu ise ABD’nin masadan kalkması veya Ukrayna’nın egemenliğini zedeleyecek bir anlaşma riskinin Avrupa için büyük sınav olacağını söyledi.

Zelenski’den Alaska yorumu: Putin için bir “zafer”

Zelenski, Putin’in Alaska’ya giderek Trump’la görüşmesinin Kremlin için bir “zafer” olduğunu savundu. Rusya’nın yeni saldırılar hazırladığını belirtirken, Ukrayna ordusunun Donbass’tan çekilmeyeceğini söyledi. Rus ordusu Dobropilya yakınlarında 10 kilometrelik bir ilerleme kaydetti.

Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan Zelenski ile mutabık kaldı

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski, kalıcı barışın ve Ukrayna'nın çıkarlarının dikkate alınmasının önemi konusunda mutabık kaldı: Zelenski, Erdoğan ile yaptığı telefon görüşmesine istinaden "Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna olmadan hiçbir müzakerenin kalıcı barış getirmeyeceğini açıkça belirtti . (...) Gerçek bir barış yerine sahte bir barış uzun sürmeyecek ve Rusya'yı daha fazla toprak ele geçirmeye teşvik edecektir" dedi.

Avrupa'da silah üretiminde artış

Financial Times'a göre, Avrupa silah fabrikaları Ukrayna savaşından öncesine göre üç kat daha hızlı büyüyor. 37 şirkete ait 150 tesisi kapsayan uydu verilerine dayanan İngiliz ekonomi gazetesi, 2020–2021 döneminde 790 bin metrekare olan silah üretim alanının, 2024–2025’te 2,8 milyon metrekareye ulaştığını bildirdi. 

Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü'ne (IFW) göre, ABD'nin Ukrayna'ya desteği son iki ayda azaldı. Mayıs ve haziran ayları arasında Avrupa'nın askeri, mali ve insani yardımı toplam 10,5 milyar euroya ulaştı.

Haberin tamamını Le Monde'dan okuyabilirsiniz.