Avrupa Birliği (AB), Rusya tehdidi ve ABD'nin geri çekilme riski karşısında kıtayı 2030 yılına kadar yeniden silahlandırma planını 19 Mart Çarşamba günü açıkladı. Avrupa diplomasisi başkanı Kaja Kallas, "Bu, Avrupa güvenliği açısından kritik bir an" dedi.

Donald Trump'ın Beyaz Saray'a dönmesinin ardından ABD'nin Avrupa'daki, özellikle de Ukrayna'daki kararlılığının sorgulanması da bir tür elektroşok etkisi yarattı.

"Avrupa Birliği'nin 450 milyon vatandaşı, 38 milyon Ukraynalıyı yenemeyen 140 milyon Rusa karşı kendilerini savunmak için 340 milyon Amerikalıya bağımlı olmamalı"

Avrupa Savunma Komiseri Andrius Kubilius, "Avrupa Birliği'nin 450 milyon vatandaşı, 38 milyon Ukraynalıyı yenemeyen 140 milyon Rusa karşı kendilerini savunmak için 340 milyon Amerikalıya bağımlı olmamalı" diye özetledi.

27 üyeli AB'nin askeri harcamaları 2021'den bu yana %31'den fazla artarak 2024'te 326 milyar euroya ulaştı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen salı günü "Daha iyi, ancak yeterli değil" dedi.

Avrupa Komisyonu çarşamba günü, üye ülkelerin kıtanın savunma yeteneklerini güçlendirmelerine yardımcı olmak için bir tür kullanıcı kılavuzu niteliğinde olan savunma konulu bir "beyaz kitap" sundu.

'Beyaz kitap'ta Ursula von der Leyen'in iki hafta önce açıkladığı, Avrupa'nın savunma sistemini işler hale getirmek için 800 milyar euroluk hedefin belirtildiği planın ana hatları ortaya konuyor.

Brüksel'deki diplomatlar, rakamın iddialı bir miktar olduğunu ancak uygulanmasının her şeyden önce Avrupa Birliği üye ülkelerinin iyi niyetine bağlı olduğunu vurguluyor.

Avrupa Komisyonu, üye ülkelerin kamu açıklarını düzenleyen bütçe kurallarını ihlal etme korkusu olmadan, 4 yıl boyunca gayri safi yurt içi hasılalarının (GSYİH) yüzde 1,5'ine kadarını askeri harcamalara ayırmalarına izin vermek istiyor.

Avrupa Komisyonu'na göre bu sayede bu dönemde 650 milyar euroya kadar paranın harekete geçirilmesi mümkün olacak. Komisyondan bir yetkili çarşamba günü, "Bu bir tahmin" dedi. Geriye kalan 150 milyarlık kısım ise üye ülkelere kredi olarak kullandırılacak.

"Beyaz kitap", her ülkenin nisan ayı sonuna kadar mevcut bütçe kurallarından muafiyet talebinde bulunması gerektiğini belirtiyor.

Komisyon yetkilileri ayrıca 27 ülkenin 150 milyar euroluk krediye temel teşkil edecek metni en kısa sürede kabul etmesini istiyor. Avrupa'daki satın almaların ve yatırım projelerinin ortak finansmanına olanak sağlamalıdır. Norveç gibi AB üyesi olmayan ülkeler de katılabilecek.

Kaja Kallas, Türkiye'ye ve İngiltere'nin 27 üyeyle güvenlik ortaklığı anlaşması imzalaması halinde, belirli koşullara bağlı olarak kapının iki ülkeye de açık bırakılacağını belirtti

Kaja Kallas, Türkiye'ye ve İngiltere'nin AB ile güvenlik ortaklığı anlaşması imzalaması halinde, belirli koşullara bağlı olarak kapının açık bırakılacağını belirtti.

İmzaların bu yılın mayıs ayında yapılması planlanan AB-İngiltere zirvesinden önce atılmasını umduğunu söyledi.

Büyük bir krediye doğru mu?

Brüksel'e göre, savunma yatırımlarının büyük çoğunluğunun Avrupa Birliği dışına yapıldığı bir dönemde, mesele aynı zamanda "daha fazla Avrupa malı" satın almaktır. "Beyaz Kitap", bir silahın içerdiği parçaların en az yüzde 65'inin "Avrupa menşeli" olmasını şart koşuyor.

Avrupa Birliği liderleri, Ursula von der Leyen'in 6 Mart'ta düzenlenen olağanüstü zirvede önerdiği bu plana yeşil ışık yaktı.

Ancak bazı üye ülkeler daha da ileri giderek, Covid salgını döneminde olduğu gibi büyük bir kredi açılmasını öneriyor. Avrupa Birliği o dönemde 800 milyar euro borçlanmıştı. Bu kez ihtiyaç 500 milyar euro olarak tahmin ediliyor ancak Avrupa Komisyonu şimdiye kadar bu konuda taahhütte bulunmayı reddetti. Kaja Kallas çarşamba günü birkaç gazeteciye verdiği demeçte, "Henüz orada değiliz" diye itiraf etti.

Avrupa Komisyonu ayrıca yatırımların öncelikli olarak yapılması gereken stratejik sektörleri belirledi. Savunma sanayiinde mühimmat, uçaksavar savunma, insansız hava araçları ve uzun menzilli füzeler alanında oluşan boşlukların doldurulması hedefleniyor.

Kaynak: AFP/Le Monde