Filistinli bir saldırganın İsrail'de gerçekleştirdiği ölümcül saldırının ardından, İsrail ordusu saldırganın memleketini kuşattı. Bu arada, büyük eleştirilere neden olan İsrail'in Somaliland'ın tanınması BM Güvenlik Konseyi'nde görüşülecek.

İsrail'de Filistinli bir adamın gerçekleştirdiği ölümcül saldırının ardından, İsrail ordusu işgal altındaki Batı Şeria'da saldırgan Filistinlinin memleketi Kabatiyah'ı kuşattı. İsrail Savunma Bakanı İsrail Katz cumartesi günü yaptığı açıklamada, ordunun Kabatiyah'da 'terörist hücrelere karşı tam operasyon' başlattığını duyurdu. Kasaba tamamen abluka altına alındı. Ordu Komutanı Eyyal Samir, bölgede konuşlanmış birliklerin takviye edilmesi planlarını açıkladı.

Polisin açıklamasına göre, saldırgan cuma günü kuzey İsrail'de bir adamı arabasıyla ezdi ve 18 yaşındaki bir kadını bıçaklayarak öldürdü. Daha sonra vurularak hastaneye kaldırıldı. Bir gün önce ise, Batı Şeria'da sivil kıyafetli bir İsrail yedek askeri, bir Filistinli adama aracıyla çarpmıştı.

İsrail, 1967'den beri Batı Şeria'yı işgal altında tutuyor. Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'e düzenlediği saldırıdan bu yana Batı Şeria'da şiddet olayları da önemli ölçüde arttı. AFP haber ajansının Filistin sağlık otoritesinden aldığı verilere dayanarak yaptığı sayıma göre, Hamas saldırısının ardından başlayan Gazze Savaşı'ndan bu yana Batı Şeria'da İsrail askerleri veya yerleşimcileri tarafından 1000'den fazla Filistinli öldürüldü. Resmi İsrail verilerine göre ise bu süre zarfında en az 44 İsrailli (asker ve sivil) öldürüldü.

Somaliland bir ihtilaf noktasıdır

Bu arada, New York'ta BM Güvenlik Konseyi, İsrail'in Doğu Afrika cumhuriyeti Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanımasıyla ilgili tartışmalı kararı görüşmek üzere acil bir toplantı düzenliyor.

Pazartesi günü New York'ta yapılması planlanan toplantı öncesinde, çoğunluğu Müslüman olan 21 ülke, İsrail'in bu emsalsiz adımının 'Afrika Boynuzu ve Kızıldeniz'de barış ve güvenlik'in yanı sıra uluslararası güvenlik için 'ciddi sonuçlar' doğuracağı konusunda uyarıda bulunan ortak bir bildiri yayınladı. Ayrıca, İsrail'in bu hamlesi ile İsrail'in İslamcı Filistin örgütü Hamas'a karşı yürüttüğü savaşla harap olmuş Gazze Şeridi'nden Filistinlileri çıkarma girişimleri arasında herhangi bir 'potansiyel bağlantı' olmadığı iddiasını da reddettiler.

Cuma günü İsrail, ayrılıkçı Somaliland bölgesini bağımsız bir devlet olarak tanıyan dünyadaki ilk ülke oldu. Binyamin Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamaya göre bu adım, 'İbrahim Anlaşmaları ruhuna uygun' olarak atıldı. ABD Başkanı Donald Trump, bu anlaşmaları 2020 yılında ilk döneminde başlatmıştı. Ardından Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Fas ve Sudan da İsrail ile ilişkilerini normalleştirdi.

İsrail ile Somaliland arasında aylar önce gizli temaslar başladı: Somaliland Yemen'e yakın

İsrail televizyon kanalı Channel 12'nin verdiği bilgilere göre, İsrail ile Somaliland arasında aylar önce gizli temaslar başladı. O dönemde İsrail, savaş sırasında Gazze Şeridi'ndeki Filistinli sakinleri kabul etmeye istekli ülkeler arıyordu. ABD Başkanı Trump daha önce bu sakinlerin başka bir yere taşınması fikrini ortaya atmıştı; bu öneri uluslararası eleştirilere yol açmıştı.

Times of Israel'in yazdığına göre, İsrail'in Somaliland ile ilişkilerinin bir diğer önemli nedeni de bölgenin Yemen'e yakınlığıdır. Somaliland topraklarına ve hava sahasına erişim, İsrail'in Yemen'deki İran destekli Husi milislerine karşı saldırılar düzenlemesini ve izlemesini kolaylaştıracaktır.

Somali'nin kuzeyinde yer alan ve sadece birkaç milyon nüfusa sahip Müslüman bir bölge olan Somaliland, otuz yılı aşkın süredir fiilen bağımsızlığını koruyor. İsrail'in bu eylemleri, Somali'nin BM Güvenlik Konseyi'nin dönem başkanlığını üstlenmesinden sadece birkaç gün önce gerçekleşti. Somali hükümeti, İsrail'in eylemlerini ülkenin egemenliğine yönelik 'kasıtlı' ve 'yasa dışı' bir saldırı olarak nitelendirdi.

Afrika bölgesel kuruluşları da İsrail'in bu tanımayı reddetti. Afrika Birliği Başkanı Mahmud Ali Yusuf, Somali'nin egemenliğini zayıflatmaya yönelik her türlü girişimin kıtadaki barış ve istikrarı riske attığını söyledi.

Doğu Afrika ülkeleri yönetim organı IGAD, yaptığı açıklamada Somali'nin egemenliğinin uluslararası hukuk kapsamında tanındığını ve herhangi bir tek taraflı tanımanın 'Birleşmiş Milletler tüzüğüne ve bloğu ve Afrika Birliği'ni kuran anlaşmalara aykırı' olduğunu belirtti.

Trump, ABD'nin İsrail'in hemen izinden gitmeyeceğini ve Somaliland'ın ne olduğunu bilen olup olmadığını sordu

ABD Başkanı Donald Trump, cumartesi günü New York Post'a verdiği demeçte, 'Somaliland’ın ne olduğunu bilen var mı?' diye sordu ve İsrail Başbakanı Netanyahu'nun Somaliland'ın bağımsızlığını tanımasının ardından hemen harekete geçmeyeceğini belirterek, İsrail'in teklifini 'incelemesi' gerektiğini söyledi. 

Filistin'in BM Daimi Temsilciliği, İsrail'in Gazzelileri Somaliland'a transfer edeceği haberlerine değindi

Filistin'in BM Daimi Temsilciliği ise, İsrail'in yerinden edilmiş Gazalı vatandaşların potansiyel transferi için Somaliland'ı değerlendirdiğine dair haberlere atıfta bulunarak, 'Filistin Devleti, İsrail'in halkımızın zorla sınır dışı edilmesine yönelik planlarını tamamen reddettiğini teyit etmektedir.' açıklamasını yineledi.

Mart ayında Somaliland Dışişleri Bakanı, İsrail'in kamu yayın kuruluşu Kan'a şunları söyledi: 'Herhangi bir konuda görüşmeye açığız, ancak henüz görüşülmemiş konular hakkında spekülasyon yapmak istemiyoruz. Bizimle belirli konuları görüşmek isteyen tüm ülkelerin öncelikle bizimle iş birliği ilişkileri kurması ve Somaliland'da diplomatik temsilcilikler açması gerekiyor.'

Filistin Dışişleri Bakanlığı, 'Uluslararası hukuk, Arap ve uluslararası mutabakat kararları ve İslam İşbirliği Teşkilatı kararları doğrultusunda, kardeş Somali halkının onurlu bir yaşam, güvenlik ve istikrar hakkını güvence altına alarak, Somali'nin birliğine, egemenliğine ve siyasi bağımsızlığına olan mutlak desteğini teyit eder. İsrail'in -gayrimeşru işgalci güç tarafından- Somaliland bölgesini tanımasını reddeder ve kınar; ayrılığı destekleyen veya ona meşruiyet kazandıran ya da Somali'nin egemenliğini ve birliğini zayıflatan ve istikrarsızlaştıran her türlü adımı reddeder.' ifadelerini kullandı.

'Bakanlık, bu reddedilen tanımayı, uluslararası barış ve güvenliği, özellikle de bölgesel ve Arap güvenliğini baltalamaya çalışan, bölgeyi tehdit etmeye ve istikrarsızlık halinde tutmaya çalışan, uluslararası hukuku, BM Şartı'nı ve devletlerin birliğine, egemenliğine ve topraklarının bütünlüğüne saygı gösterilmesini gerektiren emredici normları açıkça ihlal eden bir sömürgeci güç olarak İsrail'in girişimlerinin bir parçası olarak değerlendirmektedir.' dedi.

Kaynaklar: Associated Press - Jerusalem Post - Spiegel