Ülkemizin tek tanınan odası Kıbrıs Türk Ticaret Odası, adı KKTC’de yasa dışı betle anılan, 2020’de yaptığımız bir yayında, uluslararası kara para aklama kayıtlarına geçtiğini ifşa ettiğimiz, Ticaret Odası üyesi Burak Başel’e e-ticaret mağazası web sitesini yaptırdı. 

Burak Başel aynı zamanda Kıbrıs Türk Ticaret Odası’nın Enerji Komitesi Başkanı; odanın e-ticaret mağazasını mı yapmayacak? Belki de ücretsiz yapmıştır. Zaten koskoca vergi şampiyonu ‘yazılım’ firması sahibi olarak üyesi ve bir komitesinin başkanı olduğu Kıbrıs Türk Ticaret Odası’ndan ücret alması tuhaf kaçar. Ama bu kadar zengin bir firmaya yakışmayacak olan, ilgili web sitesinin parayla satın alınıp uyarlanan bir site olmasıdır. Çok emek harcanmadan yapılan bir WordPress template’i olan site 59 Dolar'a satın alınıp, sadece Kıbrıs Türk Ticaret Odası’na özelleştirilmiştir. 

Ülkenin yurtdışında resmi olarak tanınan, en az 3.800 üyeli en zengin odasının ve en çok vergi veren 2. şirket sahibinin sanki hiç paraları yokmuş gibi 59 Dolarlık bir WordPress sitesi yaptırması belki de israfı önlemekle açıklanabilir. Ya da siteye içerik ekleyecek kişiler kolayca işlerini yapabilsin, zorlanmasın diye WordPress tercih edilmiş olabilir. WordPress, açık kaynaklı bir içerik yönetim sistemidir, yani herkes WordPress yazılımını template’i satın aldıktan sonra ücretsiz olarak kullanabilir ve değiştirebilir.

Sorun şu ki bir de sitenin altına Başel Software gururla imzasını atmış… KKTC’de Türkiye pazarına yönelik yasa dışı betin mimarı olan Burak Başel Kıbrıs Türk Ticaret Odası’nı kendi konumunu meşrulaştırmak, kendisinin ve şirketinin PR’ını yapmak için kullanıyor olabilir mi? Ya Kıbrıs Türk Ticaret Odası? Yasa dışı bet oynattığı da ileri sürülen Burak Başel’in ve Başel Holding’in arkasındayız mı demek istiyor? Başel zaten kendisinin ve şirketinin de Kıbrıs Türk Ticaret Odası’nın arkasında olduğunu açıkça ortaya koyuyor, bundan daha iyi reklam mı olur?

Burak Başel kimdir? KKTC’de internet üzerinden oynatılan ve ana pazarı Türkiye’deki oyuncular olan, elektronik bet altyapısını kuran zattır. İlk sistem kurulduğu günlerde de Türkiye’deki oyunculara KKTC’den bet oynatmak yasakken üstelik. Bu yasa dışı yollarla para elde etmek değil midir? Bu yasa dışı para olmasa, Pronetgaming Ltd. olmasa Başel Holding hangi büyük projeye imza atabilirdi? Yasa dışı para ile neler yapmaz insan, bu kadar çok kara para olunca istediği ülkeye gidip şirket açar, ihalelere girer, en ucuz fiyatı verir, işi kapar mesela.

Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) tarafından sızdırılan belgelerin araştırılması sonucu Kıbrıs’tan Burak Başel adına oluşturulan ve Paradise Belgeleri’nde geçen ifşaatın grafiği. Kaynak: ICIJ

Halil Falyalı hayattayken Başel’le arasının betten aldığı komisyonu artırmak istemesi nedeniyle açıldığı ve hatta Türkiye’den kötü adamların Ada’ya geldiği iddia edilmişti. Gelen 13 kişi 'haraç çetesi' olarak adlandırılmış ve İçişleri Bakanlığı’nın 224/2018 tarihli önergesi ile ‘yasaklı göçmen’ ilan edilerek, biri hariç KKTC’den sınır dışı edilmişti. Bu konudaki iddialar doğru mudur? Halen Başel bir açıklama yapmadığı için bilmiyoruz. Doğruysa, illegal betin kirli yüzünün nelere mal olabileceği, Halil Falyalı'nın acımasızca öldürülmesinden çok daha önce de belliydi demektir.

Bugün halen Başel'in 2 koruması ile birlikte hareket ettiği yanlış mıdır peki?

Başel 2018’de her nasılsa KKTC’de yılın girişimcisi seçildi. Sonra 3 Ağustos 2021’de Resmi Gazete’de yayınlanan, kayıt dışı paranın kayıt altına alınmasına yönelik 'Nakdi Varlıklara İlişkin Mali Düzenleme' adındaki yasa gücündeki kararnameden yararlanan isimlerden biri olduğu iddia edildi. Kayıt dışı yüklü parası olduğu ve bu parayı kararname kapsamında kayıt altına aldığı ileri sürüldü.

Hakkında Türkiye’de de Seher Yaşayacak tarafından geçen sene haberler yapıldı. Yaşayacak, Burak Başel’in sadece Pronetgaming altyapısı ile bet yazılımını kurmadığını, kendisinin de bet siteleri olduğunu iddia etti.

Kaynak: Seher Yaşayacak Twitter hesabı

Bahsi geçen Malta’da kurulu Pronetgaming, kendisini 'iGaming Platform'u olarak tanımlıyor. Sunduğu hizmetler arasında online bahis, online casino ve bu platformlarda gerekli altyapıların tümü mevcut. Sadece online bahis sistemi için 65’den fazla sportif faaliyette, 1,200 bahis piyasasından, günde 3 milyondan fazla bahsin kontrol edildiği yazılıyor. Bu işin sadece bahis kısmı. Online casino kısmı ayrı bir oluşum, fakat bahis bölümündeki sayılar göz önünde bulundurulduğunda, casino için seçenekleri tahmin etmek zor olmasa gerek.

Pronetgaming yapısında, bahis sitelerinde kullanıcı kayıt işlemlerinden, altyapıyı kullanan sitelerin içeriklerinin düzenlenebileceği bir CMS yapısına (İçerik Yönetim Sistemi), raporlama sistemlerinden bakiye kaybeden kullanıcılarına bonus sistemlerine, CRM (Müşteri İlişkileri Yönetimi) modüllerine, altyapıyı kullanacak olan 'affiliate' (bağlı kuruluş) adı verilen bashis sitelerine kullanıcı getiren pazarlamacıların sistemine kadar her ayrıntı düşünülmüş…

Falyalı’nın öldürülmesi sonrasında KKTC’de yasa dışı bete ne olacağı belirsizliğini koruyor gibi görünse de bizce belirsiz değildir. Yasa dışı bet Türkiye’ye KKTC’den yapılmaya devam edecek. Yapılmayacak olsa Halil Falyalı’nın haince öldürülmesine hiç gerek kalmazdı. İkincisi, dünya gittikçe küçülüyor ve kara para meselesinde sadece ABD değil, Avrupa Birliği de hassas. KKTC, Türkiye’ye yasa dışı bet oynatacaklar için diğer ülkelerden daha az sorun yaratacak bir ülke konumuna sahip. Zira Falyalı’nın da maalesef başına geldiği gibi ortada yasa dışı büyük para varsa o paranın kaynağını ele geçirmek isteyenler olacaktır. Türkiye’deki oyunculara bet oynatacak en sorunsuz ve en sorumsuz pazar KKTC’dir. Diğer küçük ve karanlık ülkelerde, mafya zannedilen 'Türk mafyası'nın baş edemeyeceği, dünyanın en büyük mafyaları kol gezmektedir. Gri listedeki, AB üyesi Malta’nın da bu işlere daha nereye kadar izin vereceği çok tartışmalıdır.

Halil Falyalı’nın kaybının ardından illegal betin Girne'deki merkezi bugün halen son derece kalabalık bir çalışan ordusu ile faaliyetlerine devam ediyor. Mikro-Makro’nun aldığı bazı duyumlara göre, Falyalı ailesinin yasa dışı betten çekildiği ileri sürülüyor. Keza Bulut Akacan’nın da… Eğer öyleyse, merkez kime çalışıyor o zaman? 

Yasa dışı bet KKTC’den devam ettiğine göre bu pazarın arkasındaki yeni çeteler kimlerden oluşuyor? Falyalı’nın ve diğerlerinin bet sistemini kuran Başel’in herhangi bir şekilde bu yeni çetelerle bağı var mı? Bu soruların cevapları zaman içinde bulunacak. Hepsinin yanıtı zaten bulunmak zorundadır. Gri listedeki Türkiye ve gri listeye daha önce girdiği gibi her an alınabilir KKTC, çağdaş kapitalizmin temel kurallarını yok sayarak dünyadan daha da dışlanacaktır. 

ABD ve Avrupa Birliği’nin birçok politikası eleştirilebilir. Bu eleştirilere rağmen otokrasi ile mücadele ederek kapitalizme çağdaş normlar kazandırdıklarına şüphe yoktur. Bu normlar otokratik ülkelerde yolsuzluğun rahatça yapılabilmesi için tüm hukuksal kılıflar hazırlanarak, demokrasi ve şeffaflık yok edilerek deliniyor. Demokrasi ve şeffaflıktan uzaklaşan Çin ve Rusya gibi ülkelerin kapitalizme bir alternatif oluşturamamasının temel nedeni budur. Demokrasi, hukuk ve şeffaflık ne kadar kesintiye uğrarsa o oranda yolsuzluk, kötü yönetim, kara paranın üretilmesi ve aklanması ve adaletsizlik artacaktır. Demokrasi ve şeffaflık için mücadele edenler bu nedenle yolsuzluk, adalet ve kara paranın aklanması üzerinden seçilenleri ve iktidarları sorguluyor.

Türkiye’nin ve KKTC’nin Avrupa Birliği'nden ve çağdaş kapitalizmin kurallarına uymaktan kaçındıkça ne hale geldiğini gördük. Milliyetçi otokratik rejimlerin ve sağ ve aşırı sağ popülist partilerin her birinin dünyanın her yerinde benzer söylemlerle politika yürütmesi rastlantı değildir. Daha fazla çalabilmek için baskıcı bir kötü yönetimle demokrasiden ve küresellikten uzaklaşmaları gerekir ki sorgulanmasınlar. Bu sebeple KKTC’de ve Türkiye’de kara parayla ilgili ne varsa üzerine gidilmelidir. Buna Falyalı’yı ‘ortadan kaldıranlar’ ve işini devralanlar veya devralacaklar da dahildir. Kıb-Tek’i Ağır Ceza’da yargılanan tefecinin bankasından borçlandıranlar, yasalara aykırı olarak kendilerine çıkar sağladığı tespit edilen birkaç diğer yerel bankanın sahipleri, götürü usulü kazandığının çok altında vergi ödeyen gece kulüpleriyle nakit yoğun bir sektör olarak güvenlik açıklarına sahip olabilir casinolar da, kara para aklayan bazı inşaat ve emlak şirketleriyle bazı avukatlar, bazı muhasebeciler ve işbirlikçileri siyasiler de dahildir.

Son söz: Bu ülkede yasa dışı yollardan para elden her kim olursa olsun kimsenin bir daha öldürülmemesi için şiddete başvuran azılı katillerin hapse gönderilmesi yetmiyor, onları azmettirenlerin de ortaya çıkarılması ve yasa dışı bet pazarına çökmüşlerin ya da çökeceklerin de yakalanması gerekiyor.